Ξημερώματα Σαββάτου 9ης Μαΐου όφειλα να μεταφράσω άρθρο γνώμης του Brian Kelly στο CNBC με τίτλο "A bitcoin-like solution for Greece" σχετικά με την εναλλακτική δυνατότητα ενός ψηφιακού νομίσματος για την Ελλάδα, αλλά και για την παραμονή της στην Ευρωζώνη. Ο αρθρογράφος, επικεφαλής της επενδυτικής Capital LLC, επεσήμαινε ότι η Ελλάδα και η ευρωζώνη χρειάζονται μία γρήγορη, απλή λύση που θα επιτρέψει στην Αθήνα να παραμείνει στο ευρώ χωρίς να παραχωρήσει τα περιουσιακά της στοιχεία. Πρότεινε την υιοθέτηση ενός ψηφιακού νομίσματος τύπου bitcoin, που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την αποπληρωμή του χρέους της αλλά και των δημοσίων υπαλλήλων, και όχι κατ' ανάγκη σε ολόκληρη την επικράτεια. Με αυτόν τον τρόπο η Ελλάδα θα μπορούσε, αφ’ ενός, να επωφεληθεί της παραμονής της στην Ευρωζώνη, αφ’ ετέρου, να εκδώσει εσωτερικά περισσότερο χρήμα και να αποπληρώσει τα χρέη της.
Συνειρμικά, μου είχε έρθει τότε στο νου ένα άλλο δημοσίευμα, της DailyMail, πριν από δύο χρόνια, για έναν άμοιρο Βρετανό, ο οποίος είχε πετάξει τον παλιό του υπολογιστή σε μία τεράστια χωματερή στη Νότια Ουαλία, ο σκληρός δίσκος του οποίου περιείχε 7.500 bitcoinαξίας περίπου 5,5 εκατομμυρίων ευρώ.
Η κυριαρχία του Facebook, δεν οφείλεται στα δύο βασικά του γνωρίσματα, την εικόνα και την επικοινωνία, αλλά στο γεγονός ότι ο ιδρυτής του είχε την ευφυΐα να κυκλοφορήσει το όλο εγχείρημα, εκδίδοντας παράλληλα το πιο ισχυρό νόμισμα της εποχής μας, το like. Tα likesείναι τα πετροδόλλαρα του Mαρκ Ζάκερμπεργκ. Δίχως αντίκρισμα μεν, κυρίαρχα ανά την υφήλιο δε. Με αυτά μετράται η τιμή ενός δημοσιεύματος, ενός προϊόντος, μίας εκστρατείας, μίας πολιτικής παράταξης. Με αυτά αποτιμάται και η αξία ενός δημοσιογράφου, ενός συγγραφέα, ενός πολιτικού, οιουδήποτε. Τα likesανεβάζουν και κατεβάζουν τιμές προϊόντων, αμοιβές προσώπων και έσοδα εταιρειών.
Αξιοσημείωτες είναι οι κύριες νόρμες που διέπουν τα like. Πώς δηλαδή αυτά διανέμονται μέσα στο Facebook, με ποια λογική, στρατηγική ή ποιους ασύνειδους τρόπους μοιράζονται αριστερά και δεξιά από τους χρήστες του socialmedium. Like ανταλλάσσουν κυρίως οι χρήστες που γνωρίζονται προσωπικά μεταξύ τους, ανήκουν συνήθως στην ίδια επαγγελματική ομάδα, ή την ίδια κοινωνική κάστα. Για ένα likeτο πιο σημαντικό δεν είναι το περιεχόμενο, αλλά το πρόσωπο που έχει αναρτήσει το post. Διότι ο χρήστης δεν “χαρίζει” likeόταν του αρέσει κάτι. Οι χρήστες ανταλλάσσουν τα likesτους πάντοτε με κάτι άλλο, είτε στην εικονική είτε στην πραγματική ζωή τους. Τα χρησιμοποιούν σαν νομίσματα. Με τα likesσπάνια εκφράζουν απλώς την αρέσκεια ή την προτίμησή τους. Πουλάνε, αγοράζουν, ανταλλάσσουν, εξαγοράζουν, συσπειρώνουν ή συσπειρώνονται. Εκεί ακριβώς έγκειται η επιτυχία του Ζάκερμπεργκ. Εξέδωσε χρήμα με ισχύ σε όλες τις αγορές, δεν χρειάζεται κανείς πλέον συνάλλαγμα.
Σημαντικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο τρόπος που “παίζει” κάθε άτομο, κάθε προσωπικότητα τις μάρκες του στη monopolyτου Facebook, και τις επιπτώσεις στον ψυχισμό που επιφέρει η μανία και η εξάρτηση για όλο περισσότερα likes.
Και εξαίφνης οι εξελίξεις. Απόρριψη των προτάσεων των δανειστών από την ελληνική κυβέρνηση, προκήρυξη διεξαγωγής δημοψηφίσματος, bankholidayκαι capitalcontrols. Και στεγνά ATM.
Η τράπεζα, το χρηματιστήριο του δαιμόνιου φοιτητή του Χάρβαρντ, δεν βασίζεται απλώς στην εγγενή φιλαρέσκεια του ατόμου ή τη δεξιότητά του να μετατρέπει την ανάγκη για επιβεβαίωση σε νόμισμα με το οποίο δομεί οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές σχέσεις. Η επιτυχία του Ζάκερμπεργκ έχει θεμέλιο ένα έλλειμμα, μια δική μας παράλειψη. Ότι σκεφτόμαστε απολιτικά, λειτουργούμε ατομικά, χωρίς καμία συνείδηση ή ταυτότητα οικονομική, κοινωνική και πολιτική. Ψηφίζουμε με το ίδιον τρόπο που χαϊδεύουμε την οθόνη αφής για ένα like, επιδερμικά. Τις συνέπειες, όμως, τις βιώμαστε στο πετσί μας.
Ας μην απορούμε, μήτε να εξανιστάμεθα. Αυτό ακριβώς λουζόμαστε. Το ούτε ευρώ, μήτε δραχμή, μόνο likes. Το bitcoin της ζωής μας, τα πετροδόλλαρα του Μαρκ Ζάκερμπεργκ.
Μυρένα Σερβιτζόγλου. Ακόλουθος Επικοινωνίας, γενική γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας.
