Γιώργος Μαρκατάς

Μια ηλιόλουστη ημέρα. Περπατάω στη Βασιλίσσης Σοφίας, στο ύψος του Μεγάρου Μουσικής. Στο πεζοδρόμιο είναι ξαπλωμένη μια γυναίκα. Είναι βρώμικη και ταλαιπωρημένη. Καπνίζει με δυσκολία ένα τσιγάρο και δεν μπορεί να αλλάξει θέση. Την πλησιάζω, γονατίζω δίπλα  της και τη ρωτάω αν χρειάζεται βοήθεια. Αντιδρά εκνευρισμένη και μου φωνάζει να φύγω. Δεν της απαντάω κάτι, κάθομαι δίπλα της και της προσφέρω ήρεμα ένα τσιγάρο χωρίς να μιλήσω για ένα τέταρτο. Δέχεται το τσιγάρο και μου λέει ότι δεν μιλάει ελληνικά ή αγγλικά.

Δυο παράλληλες προσωπικές ιστορίες της Αθήνας. Μια κοπέλα από το Πακιστάν που ξέρει καλά το Κοράνι και ζει στην Κυψέλη, ένας υπεραναρχικός υπερπατριώτης από την Αρκαδία που έχει ψηφίσει δυο φορές Χρυσή Αυγή... 

Δεν γνωρίζω λεπτομέρειες, γνωρίζω χοντρικά την υπόθεση. Ένας αδελφός οδηγούσε με μεγάλη ταχύτητα τη φεράρι του, έχασε τον έλεγχο του αυτοκινήτου του και σκοτώθηκε. Η διατύπωση «έχασε τον έλεγχο του αυτοκινήτου του» είναι το κλειδί για την κατανόηση του συγκεκριμένου γεγονότος, αλλά και, ευρύτερα, την κατανόηση της ανθρώπινης δράσης.

Θα ξεχνούσα σίγουρα πολλά ονόματα εάν προσπαθούσα να καταλογογραφήσω τους σημαντικότερους εβραίους ανθρώπους από όλα τα πεδία της ανθρώπινης σκέψης και δράσης, οπότε δεν θα το αποπειραθώ. Για κάποιο λόγο/κάποιους λόγους, η νεωτερική (και προνεωτερική) σκέψη, φιλοσοφία, επιστήμη έχει επηρεαστεί δυσανάλογα από εβραίους στοχαστές. Δυσανάλογα με την έννοια ότι (ακολουθεί χονδροειδής διατύπωση, αλλά χονδρικά ακριβής) οφείλουμε στο εβραϊκό πνεύμα τις περισσότερες (αν όχι όλες τις επαναστατικότερες) σπουδαίες ανακαλύψεις/εφευρέσεις (από την ψυχανάλυση μέχρι τη θεωρία της σχετικότητας). Πώς μπορούμε να εξηγήσουμε όμως αυτή την αλήθεια; Τι ήταν αυτό που κατέστησε τον ένα από τους τρεις μεγάλους μονοθεϊσμούς τόσο σαρωτικά δημιουργικό; Ποια είναι η πρώτη ύλη, ποια είναι η βιωμένη συνθήκη/οι βιωμένες συνθήκες, τα θεολογικά καταγωγικά στοιχεία που γονιμοποίησαν αυτόν τον πανέμορφο και ανθοφόρο κήπο; Γιατί το εβραϊκό πνεύμα έχει υπάρξει τόσο χαρακτηριστικά ανοικτό και φιλάνθρωπο, διεισδυτικό και φιλοπαίγμον, βαθύ και πρωτότυπο, αενάως μετακινούμενο και δημιουργικό; Δεν θα μπορούσα να δώσω μια πλήρη απάντηση γιατί δεν έχω τις γνώσεις, ούτε κατά διάνοια. Νομίζω όμως ότι μπορώ να προτείνω μια ιδέα. Νομίζω ότι η έννοια της μετακίνησης μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε κάπως το γιατί των παραπάνω ερωτήσεων.

Ο φεμινιστικός ακτιβισμός είναι σίγουρα απαραίτητος, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι κάποια που δεν συμμετέχει τακτικά, από ακαδημαϊκή ή άλλη θέση, στις σχετικές με το φύλο συζητήσεις δεν μπορεί να αποτελέσει διά του παραδείγματός της μια φεμινιστική φωνή στην πράξη· πιο σωστά, μια φεμινιστική ύπαρξη.

Τι πραγματικά στοχεύει και τι πραγματικά πιστεύει ο διάσημος ράπερ Κάνιε Γουέστ που πιθανόν να είναι υποψήφιος για την αμερικανική προεδρία;

Υπάρχει μια γλυκιά [(ίσως να μην είναι γλυκιά, αλλά, παρεμπιπτόντως, καλό θα ήταν να επιλέγουμε τη γλυκιά και φιλάνθρωπη ειρωνεία στην επικοινωνία μας με τους ανθρώπους και όχι τη διαβρωτική/επιθετική/υπονομευτική που δυσκολεύει την έτσι κι αλλιώς δύσκολη ανθρώπινη επικοινωνία) (για να είμαι σίγουρος ότι δεν θα δημιουργηθούν παρεξηγήσεις, ναι, υπάρχουν και εκδοχές εξαιρετικά φιλάνθρωπου, πνευματικά ανοικτού και εντελώς αξιοσέβαστου Ισλάμ)] ειρωνεία σε ορισμένες αριστερές εξηγήσεις του ριζοσπαστικου/τρομοκρατικού/φασιστικού Ισλάμ (των ριζοσπαστικών/τρομοκρατικών/φασιστικών Ισλάμ, για να μην κατηγορηθώ για οριενταλίσμους).

Έχει παρέλθει πολύς καιρός από τότε που η επιστήμη κινδύνευε από τη θρησκεία. Αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι το ακριβώς αντίθετο. Η θρησκεία κινδυνεύει από την επιστήμη.

Σε αυτούς που λένε ότι «έχουμε χούντα» πρέπει να απαντάμε συνεχώς. Με αγάπη και υπομονή, γιατί δεν μας παίρνει για άλλο λεκτικό ή και κυριολεκτικό/μεταφορικό ξύλο.

Πώς να κάνετε καριέρα ως φιλόσοφος δημιουργώντας τον απόλυτο κυκλικό συλλογισμό.

(Kορωνοϊός: Κατάσταση εξαίρεσης ή εξαιρετική κατάσταση;

Σίγουρα το δεύτερο.)