Γιώργος Καρπούζας

Έντονο θρησκευτικό χρώμα  έχει το πεδίο των ιδεολογικών αντιπαραθέσεων στην ελληνική δημόσια σφαίρα. Η έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς θα φέρει τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές αλλά και τους γονείς αντιμέτωπους με ένα μάθημα θρησκευτικών  το οποίο σύμφωνα με τις απόψεις του Υπουργείου Παιδείας και του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής θα έχει αποβάλει τον ομολογιακό και κατηχητικό του χαρακτήρα και θα έχει μεταβληθεί σε «μάθημα γνώσης των θρησκειών και βεβαίως της Ορθοδοξίας, αλλά και των άλλων θρησκευμάτων τα οποία περιβάλλουν τη χώρα μας ή θρησκευμάτων οι πιστοί των οποίων ζουν στην Ελλάδα.

Η ετερότητα, είτε εκφράζεται από το κοσμικό κράτος είτε από την πίστη σε διαφορετικούς, ήπιους Θεούς, είναι ο βασικός στόχος του τζιχαντισμού. Μερικές σκέψεις μετά τη δολοφονία του καθολικού ιερέα Ζακ Αμέλ, στην εκκλησία όπου ιερουργούσε. [ΤΒJ]

Η Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδοξίας, η εβδομάδα ομοφυλόφιλης περηφάνειας (ενισχυμένης σημασίας, μετά και το μακελειό στο Ορλάντο των ΗΠΑ) και το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου είναι τα τρια μεγάλα θέματα που μας απασχολούν τον Ιούνιο. Γιατί το ποδόσφαιρο κερδίζει κατά κράτος σε ενδιαφέρον τα υπόλοιπα θέματα της περιόδου; [ΤΒJ] 

Η επίσκεψη του προέδρου Πούτιν στη χώρα μας κατέδειξε κατά τον πιο εμφατικό τρόπο πως τα του Θεού και τα του Καίσαρος βρίσκονται σε άρρηκτη ενότητα όσο και αν ο Χριστός υπέδειξε τον διαχωρισμό τους.

Ο Πάπας δεν είναι  η Δύση, για τον απλό λόγο ότι η Ευρώπη αλλά και η Βόρεια Αμερική τις οποίες συνήθως εννοούμε  με τον όρο Δύση είναι πλέον κοινωνίες που έχουν υιοθετήσει έναν μεταχριστιανικό προσανατολισμό, ασχέτως εάν ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνικής τους ηθικής καθώς και των κοινών τόπων που δεσπόζουν στη δημόσια σφαίρα έχουν χριστιανική καταγωγή.

Στις 16 Απριλίου θα γίνει στη Λέσβο μία επίσκεψη μεγάλης συμβολικής σημασίας. Ο Πάπας Φραγκίσκος θα επισκεφθεί το νησί έχοντας σκοπό να ευαισθητοποιήσει τη διεθνή κοινή γνώμη σχετικά με το δράμα των προσφύγων αλλά και την προσπάθεια μιας μικρής χώρας όπως η Ελλάδα να ανταποκριθεί σε ένα διεθνές πρόβλημα το οποίο την υπερβαίνει. Μαζί του έχει ανακοινωθεί πώς θα είναι ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος και ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας. Οι επιλεγμένοι πρόσφυγες που θα συναντηθούν με τους ανωτέρω στο πλαίσιο της επίσκεψης θα έχουν την ευκαιρία να δουν ζωντανά από κοντά πρόσωπα που υπό φυσιολογικές συνθήκες θα τους ήταν απρόσιτα - αν και με τον Πάπα Φραγκίσκο ποτέ δεν ξέρει κανείς. Τι σημαίνει πρακτικά αυτή η επίσκεψη;

Με αφορμή μια συγκέντρωση στα Προπύλαια του Πανεπιστημίου στην Αθήνα του 2016

Την Πέμπτη 26 Νοεμβρίου μου δόθηκε η ευκαιρία να επισκεφθώ την έκθεση φωτογραφίας Τ(ρ)όποι Λατρείας του Τάσου Βρεττού στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς. Συνιστώ σε οποιονδήποτε έχει κοινωνιολογικά, θρησκειολογικά και γενικότερα ενδιαφέροντα στο πεδίο των κοινωνικών επιστημών να την επισκεφθεί. Πήγα να κλάψω από συγκίνηση 4-5 φορές αλλά τελικά συγκρατήθηκα. Πρόκειται για ένα φωτογραφικό πανόραμα των λατρευτικών πρακτικών των προσφυγικών και μεταναστευτικών κοινοτήτων που διαβιούν στην Αθήνα.

Η προσπάθεια κατοχύρωσης μιας εθνικής κοινότητας μέσω της επίκλησης της κοινής θρησκευτικής πίστης. Η αντεπίθεση των καθολικών στη Γαλλία και οι ομοιότητες με το ελληνικό ορθόδοξο δόγμα και τις επιδιώξεις του.

Η 31η Οκτωβρίου μέχρι πρότινος ήταν μια ημέρα σαν όλες τις άλλες για τους κατοίκους της πρωτεύουσας. Όχι πλέον. Είναι πια η ημέρα ή καλύτερα η νύχτα που οι Αθηναίοι γιορτάζουν μια γιορτή με ξενική προέλευση που ακούει στο καθόλου ελληνοπρεπές όνομα Halloween.

Αποτελώ μέρος της κοινότητας του χορού lindyhopτης Αθήνας και τα τελευταία χρόνια οι AthensSwingCats, ομάδα αφιερωμένη στη διδασκαλία του εν λόγω χορού, οργανώνουν μία εκδήλωση που συνδυάζει τις χορευτικές φιγούρες με τη μεταμφίεση στο πλαίσιο της γιορτής του Halloween. Το πρόβλημα που είχα όλες τις προηγούμενες φορές ήταν πώς να βρω μια στολή για τις ανάγκες της εκδήλωσης μια και τα καταστήματα της γειτονιάς μου που έφερναν ρούχα για τις απόκριες δεν έφερναν ρούχα για το Halloween. Φέτος εγκατέλειψα την αναζήτηση στη γειτονιά μου για το εκδυτικισμένο Κολωνάκι και αυτή η κίνηση απέδωσε καρπούς .Όπως φαίνεται η ζήτηση έχει αυξηθεί και μαζί της η προσφορά, αρκεί να ξέρεις πού να ψάξεις.

Ο εορτασμός του Halloweenθα χαράξει μία νέα διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στους Έλληνες; Ανάμεσα στους εκδυτικισμένους οπαδούς της γιορτής και τους θιασώτες της καθ’ ημάς  Ανατολής που την αρνούνται; Αυτή είναι μία υπόθεση εργασίας. Ωστόσο η αλήθεια ενδέχεται να είναι απλούστερη. Στο πλαίσιο της οικονομικής κρίσης ο κόσμος ψάχνει αφορμή για να διασκεδάσει και, δεδομένης της διεθνοποίησης της ζωής, τσιμπά ευκαιρίες για ξεφάντωμα από όπου κι αν αυτές προέρχονται  χωρίς  να προβαίνει σε κάποια εμβριθή ιδεολογική ανάλυση. Ο κόσμος μπορεί βέβαια να μην αναλύει, αναλύουν όμως οι διανοούμενοι που ψάχνουν ευκαιρία να ανακαλύψουν ιδιαίτερους συμβολισμούς και  κοινωνικές επιλογές πίσω από φαινομενικά αθώες εκδηλώσεις φιλοπαίγμονος διάθεσης.

Νομίζω ότι η δυναμική της εξάπλωσης της γιορτής αυτής στην πόλη μας ανοίγει ένα ευρύ πεδίο ερωτημάτων για τους συνωμοσιολόγους, οι οποίοι μπορεί να  αναρωτηθούν ποιο βήμα του σχεδίου των εξουσιαστών (Αμερικανών, μασόνων, κεφαλαιοκρατών) υλοποιείται διά του εορτασμού του Halloween στην Αθήνα.  Είναι μέρος ευρύτερου σχεδίου που αποσκοπεί να μας αποκόψει ακόμα περισσότερο από τις παραδόσεις που μας κληροδότησαν οι πατέρες και οι παππούδες μας; Όλα αυτά μπορεί να φαντάζουν αστεία αλλά είμαι βέβαιος ότι ένας ικανός αριθμός συμπολιτών μας θέλγεται λιγότερο ή περισσότερο από μια τέτοια προβληματική.

Ανεξάρτητα πάντως από την ορθότητα των παραπάνω προβληματισμών η γιορτή κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος στην αθηναϊκή ζωή. Μια απλή  αναζήτηση στο διαδίκτυο και αμέσως  έβγαιναν στο φως τα στέκια της πόλης που είχαν οργανώσει σχετικές εκδηλώσεις τη βραδιά της 31ης Οκτωβρίου. Μέχρι και στην εκπομπή του Κωνσταντίνου Μπογδάνου στον Σκάι  αναρτήθηκε συνοπτικός πίνακας τους!

Ίσως αυτή η εξέλιξη να αποτελέσει την αφορμή να συγκλίνουν κοινωνικές δυνάμεις με  αποκλίνουσες τροχιές. Για παράδειγμα, η Αριστερά με την Εκκλησία. Η πρώτη μπορεί να δει στην εμπέδωση της γιορτής τα κρυμμένα συμφέροντα των πολυεθνικών και των εταιρειών μαζικής ψυχαγωγίας που προωθούν ένα μοντέλο διασκέδασης που είναι αλλοτριωτικό και μη αυθεντικό, ενώ η δεύτερη μια απομάκρυνση από τα έθιμα του τόπου, μια εκδήλωση με ελάχιστα ηθοπλαστικά στοιχεία και έναν επιπλέον λόγο για πειρασμούς και αμαρτίες πέραν του Καρναβαλιού.

Σίγουρα πάντως το Halloweenήρθε για να μείνει και η Αθήνα που είναι προπομπός των εξελίξεων για την υπόλοιπη χώρα αρχίζει να ανοίγει την ευρύχωρη αγκαλιά της για το υποδεχθεί.