Τεύχος 151

Case Study in guerrilla war: Greece during World War II (Μελέτη Περίπτωσης Ανταρτοπολέμου: Η Ελλάδα κατά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο). Paul J. Tompkins Jr., Επικεφαλής Έργου. Erin M. Richardson, Συντάκτης, Κομάντο Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων του Στρατού των Ηνωμένων Πολιτειών - Πανεπιστήμιο Johns Hopkins /   Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής, επικαιροποιημένη έκδοση. Αρχική έκδοση by D. M. Condit, 1961,  https://www.soc.mil/ARIS/books/pdf/ARIS_Greece-BOOK-small.pdf

Προφανώς, μία μελέτη περίπτωσης του Αμερικανικού Στρατού και μάλιστα προς χρήση των οικείων στρατιωτικών για την εκπαίδευσή τους στον Ανταρτοπόλεμο, έστω κι αν διενεργήθηκε από αμερικανικό πανεπιστήμιο, δεν εμπίπτει στον τίτλο αυτής της στήλης, καθώς απέχει πολύ από τα μυθιστορήματα. Όμως, πολλές φορές σε ιστορικά κείμενα –όπως έδειξε ο Δημήτρης Μαρωνίτης στο βιβλίο του, Ηρόδοτος: Οκτώ Νουβέλες και τέσσερα Ανέκδοτα– υπάρχουν ξεχωριστές αφηγήσεις που θα μπορούσαν ν’ αναγνωστούν αυτόνομα, ως νουβέλες. Στην συγκεκριμένη υπάρχουν πολλά ενδιαφέροντα μικροδιηγήματα. Επιλέχτηκε εκείνο της ανατίναξης της γέφυρας του Ασωπού.

Δημοκρατία, λαϊκισμός και ποινικό δίκαιο. Εκδήλωση στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (αμφιθέατρο Άλκης Αργυριάδης). Συμμετείχαν: Antony Duff, Sandra Marshall, Κωνσταντίνος Γ. Παπαγεωργίου, Δημήτρης Κιούπης, Τόνια Τζανετάκη, Βασιλική Χρήστου. 24 Απριλίου 2023

Το πρόβλημα της εργαλειοποίησης και της κατάχρησης του ποινικού δικαίου από την εκάστοτε εξουσία δεν είναι καινοφανές – πολύ περισσότερο μάλιστα αυτό ισχύει αν η εξουσία ασκείται με λαϊκιστικό τρόπο. Αξιοποιώντας την άγνοια, αντιδραστικά αισθήματα, τον φόβο, τον θυμό και την επιθυμία άμεσων και «απλών» λύσεων (όπως αυτές που μαρτυρούν οι εκκλήσεις για όλο και βαρύτερες ποινές), ο λαϊκιστής διαστρεβλώνει το ποινικό δίκαιο και το στρέφει εναντίον εγγυητικών θεσμών, τους οποίους μέμφεται ως «ελιτίστικα βαρίδια» στην ικανοποίηση του λαϊκού αισθήματος. Στις σελίδες που ακολουθούν έχει γίνει προσπάθεια σύνοψης των απόψεων για το θέμα που ακούστηκαν σε μια πάρα πολύ δημιουργική ημερίδα.

Ηλίας Λ. Παπαμόσχος, Ανάληψη, Πατάκη, Αθήνα 2023,  233 σελ.

Ο  Ηλίας Λ. Παπαμόσχος, στο όγδοο βιβλίο του, μας δίνει μια έρρυθμη σπουδή στον πόνο, με τρόπο, για να το πούμε ευθέως, σχεδόν αριστουργηματικό, κεράκι αναμμένο στην ελληνική γλώσσα. Είναι ένα αριστοτεχνικό κείμενο, από το οποίο, όση επιμελητική διαστροφή κι αν έχει κανείς, δεν μπορεί να αφαιρέσει ούτε κόμμα.

Οι γενοκτονικές πολιτικές του Πούτιν: 20.000 παιδιά οδηγήθηκαν με τη βία στη Ρωσία

Παράδοση και πολιτισμικές αλλαγές από τη μεταπολίτευση ώς σήμερα

Δημήτρης Φύσσας, Ο Μέσκουλας αποσύρεται για να πεθάνει. Μυθιστορηματική ιλαροτραγωδία, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2023, 272 σελ.   

Ποιος είναι σε θέση να ξέρει τα συγγραφικά μυστικά; Ποιος μπορεί να υπολογίσει αν ο Δημήτρης Φύσσας είχε ήδη βάλει στα σκαριά μια καινούργια λογοτεχνική επέλαση ή αν σχεδίαζε διαισθητικά τη συγγραφική του διαθήκη; Το μόνο που έχει πλέον  σημασία είναι η στάση του απέναντι στο ενδεχόμενο ενός επινοημένου (δηλαδή εκλογοτεχνισμένου) θανάτου. Με άλλα λόγια, ο αγέρωχος τρόπος του να ξεθεμελιώνει τόσο τους άλλους όσο και τον εαυτό του, συγκερνώντας τον καγχασμό και τον πόνο, αλλά και συνενώνοντας την ευδία ενός απογυμνωμένου και κυνικού βίου με την πενία μιας ριζικά στερημένης ζωής.

Αντώνης Γλυτζουρής, Εις τα κέντρα της λησμονιάς. Θέατρο και σινεμά στους προσφυγικούς συνοικισμούς του μεσοπολεμικού Πειραιά. Μια πρώτη επίσκεψη,  Αμολγός, Αθήνα 2023, 260 σελ. 

Το βιβλίο που τιτλοφορείται Εις τα κέντρα της λησμονιάς  επικεντρώνεται θεματικά στους πρόσφυγες του 1922, σε όσους στο Μεσοπόλεμο εγκαταστάθηκαν στις παρυφές της πόλης του Πειραιά.  Ανάμεσά τους, κάποιοι, παλεύοντας μια ζωή, ενσωματώθηκαν στους ήδη υπάρχοντες  συνοικισμούς αναπτύσσοντάς τους  δυναμικά, ενώ κάποιοι άλλοι, με καιρό και με κόπο, έστησαν νέα κύτταρα ζωής. Τεύχος 151

Υπάρχουν άνθρωποι συντηρητικοί που ειλικρινώς πιστεύουν πως ο τρόπος που αυτοί ζουν είναι ο σωστός, ο ηθικά ενδεδειγμένος. Υπάρχουν άλλοι που δεν το πιστεύουν, αλλά φοβούνται να ζήσουν αλλιώς, αν και κατά βάθος θα το ήθελαν. Έτσι, αυθυποβάλλονται στην ιδέα πως η ζωή τους είναι μια χαρά. Υπάρχουν, τέλος και αυτοί, που, από θάρρος, θρασύτητα ή ικανότητα –εσείς επιλέγετε το χαρακτηρισμό– αποφασίζουν να ζήσουν «χωρίς συμβάσεις» (κάποτε και «πέρα από το νόμο»).

Ανδρέας Παππάς, Γλωσσίδια. Κείμενα για τη γλώσσα και όχι μόνο, Πατάκη, Αθήνα 2023, 328 σελ.

Οπως όταν θέλεις να αγοράσεις ένα κόκκινο αυτοκίνητο, παρατηρείς ξαφνικά πόσα πολλά είναι τα κόκκινα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν, έτσι και όταν διαβάσεις ένα βιβλίο για τα λάθη που διαπράττονται στη γλώσσα, το γλωσσικό σου αισθητήριο οξύνεται. Ένα βιβλίο που σε κάνει να βλέπεις κόκκινο είναι τα Γλωσσίδια του Ανδρέα Παππά, ενός ανθρώπου που όλη τη ζωή του, ως μεταφραστής και επιμελητής, εργάζεται με και για τη γλώσσα. Αν και επισημαίνει χοντράδες και λάθη στην καθημερινή χρήση της, πάντως, δεν εξάπτεται – καμιά φορά μόνο λίγο ειρωνεύεται. Αλλά πάντα διασκεδάζει.

Βασίλης Βαμβακάς, Το εκκρεμές. Πολιτική, κουλτούρα και κοινωνία στην Ελλάδα των συνεχών κρίσεων, Archive, Αθήνα 2023, 301 σελ.

Φανταστείτε ένα Εκκρεμές σε πίνακα του Ρενέ Μαγκρίτ και από κάτω τη λεζάντα «Αυτό δεν είναι ένα εκκρεμές».  Ο θεατής του πίνακα θα μπορούσε να νιώσει, όπως περίπου νιώθει κάποιος που έχει ζήσει στην Ελλάδα των τελευταίων σαράντα χρόνων και διαβάζει το βιβλίο του Βασίλη Βαμβακά, Το Εκκρεμές. Πολιτική, κουλτούρα και κοινωνία στην Ελλάδα των συνεχών κρίσεων. Ή μήπως όχι;