Πολλές από τις αντιδράσεις στο Κοινοβούλιο για τη θεσμοθέτηση του γάμου ομόφυλων ζευγαριών (όχι μόνο των ακροδεξιών κομμάτων ή του ΚΚΕ) δεν ήταν αποτέλεσμα των ενστάσεων μιας συμπαγούς συντηρητικής μειοψηφίας – ή και σιωπηλής πλειοψηφίας. Περισσότερο ήταν προσχηματική. Μια αντίδραση στην παντοδυναμία της ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη πρωτίστως από το ίδιο το κόμμα του και δευτερευόντως από τα δεξιά του. Έχοντας αποπειραθεί να βρεθούν στο μπλοκ εξουσίας διάφοροι θεράποντες του πελατειακού κράτους σε παρελθούσες περιόδους, ονειρεύονται μια ΝΔ από το παρελθόν, αδιαφορώντας για τις συνέπειες της μεταρρυθμιστικής χαλάρωσης. Όσο για την ακροδεξιά αντίδραση ή για την πρόχειρη στα ρητορικά της σχήματα ομιλία του Αντώνη Σαμαρά, είναι ανάλογης ποιότητας με την αντίδραση του Χριστόδουλου στο νομοσχέδιο για την ταυτότητα. Το γεγονός ότι οι διαφωνίες για το νομοσχέδιο έπληξαν και τα μεγάλα κόμματα της αντιπολίτευσης δείχνει απλώς τις βάσεις που έχει το τρεφόμενο από την ανωμαλία φαιοκόκκινο μέτωπο.
Διότι σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι κήρυκες μιας συντηρητικής αναδίπλωσης ο Αντώνης Σαμαράς, που έριξε την Ελλάδα στην εθνικιστική δίνη του Μακεδονικού και συνέβαλε στη γιγάντωση του ανορθολογικού αντιμνημονιακού μετώπου, ο Παύλος Πολάκης ή οι ρέκτες του πατριωτικού ΠΑΣΟΚ. Συντηρητικοί της φιγούρας και της φασαρίας επειδή αυτή τρέφει τις ιδέες τους και τον πολιτικό τους ρόλο, υπερβαίνουν και το αυτονόητο, ότι ο γάμος είναι κατεξοχήν συντηρητική επιλογή: η συμβίωση προϋποθέτει σε ένα βαθμό περιστολή της ελευθερίας που έχει η ανεξάρτητη ζωή.
Επί της ουσίας, πάντως, αν αποδεχτούμε ότι οι σύγχρονες κοινωνίες αλλάζουν κι αν συνομολογήσουμε ότι δεν θα γυρίσουμε πίσω και δεν θα προσπαθήσουμε να ζήσουμε όπως ζούσαμε τη δεκαετία του 1960, είναι εύλογο ότι ορθώς η κυβέρνηση Μητσοτάκη επέλεξε να δούμε με σημερινά μάτια το αίτημα του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών. Δεν είμαστε οι πρώτοι. Στην Αμερική είναι μια φυσιολογική διαδικασία, όπως και σε περίπου είκοσι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο κάτω κάτω, ο γάμος δυο ομόφυλων δεν είναι παρά μια νομική σύμβαση, κάτι που έχει πολύ νωρίς σημειώσει και ο πρωθυπουργός.
Υποτίθεται ότι η επιλογή του πρωθυπουργού να έλθει τώρα ο νόμος θα του κόστιζε ψηφοφόρους. Ακόμα κι αν είναι έτσι, και πάλι είναι σημαντικό ότι ένας πολιτικός προτάσσει μια κεφαλαιώδη κοινωνική μεταρρύθμιση που εκ πρώτης όψεως φαίνεται αρνητική για την κομματική του επιρροή. Εξίσου υποδειγματική υπήρξε η αντιμετώπιση των διαφωνούντων της ΝΔ. Τους δόθηκε η δυνατότητα να εκφράσουν τη θέση τους, επειδή θα ήταν παράλογο σε ένα βαθιά δεξιό κόμμα να μην υπάρχουν προκαταλήψεις. Το αποτέλεσμα δικαιώνει αμέσως τις επιλογές του κομματικού επιτελείου της ΝΔ – ενώ σοβαρά προβλήματα με τους βουλευτές τους έχουν τα κόμματα της αντιπολίτευσης, οι αρχηγοί των οποίων είχαν δηλώσει ότι, έστω με αστερίσκους, στηρίζουν τη μεταρρύθμιση.
Κινδυνεύει η πυρηνική οικογένεια, όπως είπε ο Αντώνης Σαμαράς, αν ψηφιστεί ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών; Ας παραδεχτούμε ότι η Αγία Οικογένεια την οποία είχαν περί πολλού οι συντηρητικοί τον προηγούμενο αιώνα δεν υπάρχει πια. Δεν τη συντηρούν ούτε ο (όποιος) πνευματικός δεσμός, ούτε οι αξίες που (λέγεται ότι) έκαναν βαθιά τη συγκρότησή της, ούτε οι κοινωνικές συνθήκες. Η χρεοκοπία της μετριέται καθημερινά στο αστυνομικό δελτίο. Οι κοινωνίες μας δεν έχουν άλλη επιλογή από έναν νέο τύπο οικογένειας, που θα προϋποθέτει την αγάπη και τον αλληλοσεβασμό. Κι αυτά δεν βρίσκονται στη μηχανική αναπαραγωγή ενός ήδη χρεοκοπημένου μοντέλου σχέσεων.
Δικαιούνται διάφοροι ιεράρχες να έχουν λόγο επί του νομοσχεδίου; Ως πολίτες, όλοι δικαιούνται να έχουν λόγο. Αλλά όταν ο λόγος εκφωνείται από άμβωνος στο όνομα της ορθοδοξίας, είναι απλώς προσπάθεια χειραγώγησης του ποιμνίου – ακόμα κι όταν τον εκφέρει ο συνήθως ψύχραιμος αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος. Δεν τον είχε διδάξει τίποτα η κατάληξη των έξαλλων σε μια κοινωνία που έχει αλλάξει, μια κοινωνία που δεν καθορίζεται από τη θρησκευτική επιρροή του εξουσιαστικού ρόλου της ορθόδοξης Εκκλησίας.
Έχουν δικαίωμα τα ομόφυλα ζευγάρια, άντρες ή γυναίκες, στην τεκνοποιία; Είναι εύλογο ότι πρέπει να έχουν τα ίδια δικαιώματα τα οποία απορρέουν από τη σύμβαση του γάμου για όλα τα ζευγάρια, και για τα παιδιά. Το τόνισε στην κοινοβουλευτική ομιλία του και ο πρωθυπουργός. Διαφωτιστική και υποδειγματικά φιλελεύθερη ήταν και η αγόρευση δυο ακόμα κοινοβουλευτικών ανδρών, του προέδρου της Βουλής Κωνσταντίνου Τασούλα και του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη. Το Books’ Journal θα αναρτήσει τα κείμενά τους, ως υπόδειγμα κοινοβουλευτικής αγόρευσης σε ένα ζήτημα δύσκολο που εύκολα μπορεί να αντιμετωπιστεί με αγοραίο τρόπο ή που, επίσης, μπορεί να αντιμετωπιστεί με ψεύτικη σοβαρότητα.
Με δεδομένη την υπερψήφιση του νόμου, με δεδομένες και τις υπεκφυγές διαφόρων που κρύφτηκαν για να μην εκτεθούν σε ψηφοφόρους τους (εντυπωσιακή είναι η επίδοση των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ, έντεκα από τους οποίους δεν υπερψήφισαν, ενώ ενδεικτική είναι και η ανάλογη στάση των μειονοτικών βουλευτών, που αποδεικνύουν ότι εκπροσωπούν μια μειονότητα την οποία θέλουν πίσω από το ευρωπαϊκό κεκτημένο), σημασία έχει ότι η Ελλάδα κατέκτησε ακόμα μια μεταρρύθμιση. Αποδεικνύεται συνεπώς ότι παρά τα προβλήματα που έχει η χώρα, υπάρχει μια βάση στην κοινωνία που ζητά να πορευτούμε ψύχραιμα στον καινούργιο κόσμο που ενσωματώνει και καταργεί τις διακρίσεις. Καταρχήν, για λόγους ισότητας στην ελευθερία, όπως επιτάσσουν τα φιλελεύθερα συντάγματα του δυτικού κόσμου – και το δικό μας. Και για ακόμα ένα λόγο: για να αποδυναμωθούν τα κινήματα της ταυτότητας. Η ομοφοβία, που παραμένει κυρίαρχη στο βάθος της κοινωνίας, πολεμιέται όταν το κράτος φροντίζει να θωρακίσει με δικαιώματα τη σεξουαλική επιλογή. Η ελευθερία στη διαφορετικότητα και τα ίδια δικαιώματα για όλους που απορρέουν από την ιδιότητα του πολίτη σε μια δημοκρατία είναι συστατικά στοιχεία μιας ώριμης, όντως ελεύθερης δημοκρατικής πολιτείας.
Μιας πολιτείας που αξίζει στους πολίτες της.