Έξοδος και κάθαρση

Η εκλογική Κυριακή της 25ης Μαΐου σηματοδοτεί μια σημαντική αλλαγή στην πορεία της χώρας μέσα στην κρίση. Στην ευρωκάλπη, ο κυβερνητικός ΣΥΡΙΖΑ υπέστη ήττα με διαφορά από την πρώτη ΝΔ που δεν έχει καταγραφεί στο παρελθόν. Στις αυτοδιοικητικές εκλογές βρέθηκε σε ακόμη χειρότερη κατάσταση. Η ήττα πρωτοφανών διαστάσεων ανάγκασε τον πρωθυπουργό να προκηρύξει βουλευτικές εκλογές αμέσως μετά τον δεύτερο γύρο των αυτοδιοικητικών. Στελέχη του κυβερνητικού κόμματος δηλώνουν πως η κατάσταση δεν είναι αναστρέψιμη. Στην κοινωνία είναι διάχυτο ένα αίτημα απαλλαγής και στροφής σε μια κανονικότητα με διακυβέρνηση από πολιτικούς με κάποιο έρμα – ακόμη και συντηρητικούς. Η προοπτική φαίνεται να είναι ευπρόσδεκτη με ανακούφιση.

Η δεκαετία της κρίσης σημαδεύτηκε από τη ρευστοποίηση του πολιτικού συστήματος. Τώρα πια φαίνεται να επιστρέφουμε στα παλιά γνώριμα χαρακτηριστικά. Η ΝΔ άντεξε μέσα στην κρίση και επανέρχεται με πιο φιλελεύθερο προφίλ – αντίθετα με το παρελθόν, χωρίς παροχολογία και με εξευρωπαϊσμένη εικόνα. Ο ΣΥΡΙΖΑ αποτάσσεται το ριζοσπαστικό παρελθόν του και επιχειρεί να αναβιώσει το παλιό ΠΑΣΟΚ. Το ΠΑΣΟΚ της Φώφης Γεννηματά μοιάζει επίσης να εξαερώνεται αδυνατώντας να συμπεριφερθεί ως μεταρρυθμιστικό κόμμα. Τα άλλα κόμματα που ξεπετάχτηκαν μέσα στην κρίση εξαερώθηκαν. Η Ακροδεξιά ξαναπαίρνει γκροτέσκα χαρακτηριστικά, τεμαχιζόμενη σε μικρότερο σκληρό κομμάτι και μια καρικατούρα. Πώς το έλεγε ο Λαμπεντούζα στον Γατόπαρδο; «Πρέπει να αλλάξουν πολλά, για να μείνουν ίδια τα πράγματα».

Το πιθανότερο αποτέλεσμα των εθνικών εκλογών σε ένα μήνα είναι η άνετη επικράτηση της ΝΔ και μάλιστα με ενισχυμένη αυτοδυναμία. Αυτή την εξέλιξη θα επιχειρήσει να αποφύγει ο κ. Τσίπρας. Ο στόχος της σημερινής κυβερνητικής πλειοψηφίας είναι ο περιορισμός της έκτασης της ήττας ώστε να μπορεί να είναι παίκτης στο μετεκλογικό σκηνικό. Μέχρι τις εκλογές όμως θα ζήσουμε ένα κλίμα ακραίας πόλωσης. Το δημοκρατικό καθήκον όλων μας είναι να αντισταθούμε στο λαϊκισμό, στις μετα-αλήθειες, στην εχθροπάθεια, στη χυδαιότητα. Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών υποδεικνύει ότι έχει συντελεσθεί η στροφή της κοινωνίας προς το ρεαλισμό και την κανονικότητα. Μια κανονικότητα που θα επιτρέπει να ελπίζουμε σε ανάκαμψη της οικονομίας και την ανάπτυξη.

Σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες που βρέθηκαν σε δεινή θέση αυτή τη δεκαετία, η έξοδος έγινε με τον καταλυτικό ρόλο της συντηρητικής παράταξης. Εύλογο, δεδομένου ότι αυτή έχει τις ρίζες της στα μεσαία στρώματα τα οποία χτυπήθηκαν περισσότερο από την κρίση. Ο παραλογισμός της οικονομικής πολιτικής της τετραετίας ΣΥΡΙΖΑ, με την υπερφορολόγηση και την ασφυξία στην ανάπτυξη, διέλυσε τα μεσαία στρώματα. Αυτά με τη σειρά τους στρέφονται προς τον «εκφραστή» τους. Οι παροχές της τελευταίας στιγμής του κ. Τσακαλώτου δεν επηρέασαν παρά ελάχιστα το αποτέλεσμα. Το αίτημα της αλλαγής πολιτικής, της απαλλαγής από τον ΣΥΡΙΖΑ είναι πλέον διάχυτο. Ο δρόμος της εξόδου είναι κοντά.