web only
Εμφάνιση άρθρων Books' Journal βάσει ετικέταςΕίναι ο πουτινισμός φασιστικός;
Πώς η ετικέτα του φασισμού συμβάλλει στην κατανόηση του πολέμου της Ρωσίας
Λόγος ποιητικός σύγχρονης Αντιγόνης
Μαρία Λάτσαρη, Εμείς η Αντιγόνη, Νεφέλη, Αθήνα 2023, 64 σελ.
Οι σπαρακτικές φωνές, ιδίως των αρχετυπικών πλέον ηρωίδων της Τέταρτης Διάστασης (1956-1975) του Γιάννη Ρίτσου (η γυναίκα με τα μαύρα της Σονάτας του σεληνόφωτος, αλλά και η Περσεφόνη, η Χρυσόθεμις, η Ελένη, η Ισμήνη, η Ιφιγένεια και η Φαίδρα) συμπυκνώνονται δημιουργικά στη σύνθετη και πολύμορφη φωνή τής Αντιγόνης της Μαρίας Λάτσαρη.
Πολυτεχνείο: η αξιοπρέπεια των φοβισμένων
Όσο και αν το κρύβουμε από τον εαυτό μας, το Πολυτεχνείο προέκυψε μόλις φιλελευθεροποιήθηκε η χούντα και οδήγησε –παρά τις αντίθετες προθέσεις αυτών που μετείχαν– σε ένα καθεστώς τρόμου. Τη χούντα Ιωαννίδη.
Άλλωστε, ποτέ δεν έχουμε εξεγέρσεις σε περιόδους τρόμου αλλά σε περιόδους φιλελευθεροποίησης. Διότι ο τρόμος καταστρέφει την δυνατότητα των ανθρώπων ακόμη και να επικοινωνούν.
Αρκεί να θυμηθούμε τη μοναχικότητα, στην οποία πέσαμε την περίοδο Ιωαννίδη. Προσωπικά, πολλά χρόνια αργότερα, επέτρεψα στον εαυτό μου να δώσει εξήγηση σε μία εμπειρία: Όταν απολυθήκαμε οι τελευταίοι κρατούμενοι, εκεί παραμονές Χριστουγέννων του 1973 –μιλώ για Θεσσαλονίκη– ήταν σαν να βρεθήκαμε σε άγνωστη χώρα, αφού δεν έβρισκες έξω άνθρωπο να μιλήσεις.
Που πάει να πει πως ο τρόμος είχε καταλύσει τις σχέσεις των ανθρώπων. Άλλωστε το πιο τρομακτικό αποτέλεσμα του τρόμου, είναι η καταστροφή του ίδιου του κόσμου μεταξύ των ανθρώπων, κάτι που επιβάλλει μία μορφή «ακοσμίας» ή «ερημίας». (Για τους απαιτητικούς: η Βάνα Νικολαϊδου - Κυριανίδου, στο βιβλίο της Hannah Arendt: Ο Νόμος της Γης και η Λησμονημένη Παράδοση, Αλεξάνδρεια, 2021, φωτίζει εξαιρετικά αυτές τις έννοιες).
Θυμίζω επίσης ότι την περίοδο Ιωαννίδη, ακόμη και οι αντιστασιακές οργανώσεις «αποσύρονται». Γι' αυτό δεν έχουμε ούτε μία μαζική αντιστασιακή εκδήλωση.
Όμως τα Πολυτεχνεία (διότι δεν ήταν μόνον η Αθήνα) έσωσαν την τιμή μιας χώρας, η οποία –σε μεγάλο βαθμό– συμβιβάστηκε με τη δικτατορία. Γι' αυτό άλλωστε, η ιδέα του «τρόμου», ειδικά της περιόδου Ιωαννίδη που ακολούθησε, όταν το νέο καθεστώς απέκτησε και παραληρηματικά χαρακτηριστικά, τα οποία το οδήγησαν στην δική του καταστροφή αλλά και της χώρας, για πολλούς είναι ακατανόητη.
Η στάση επίσης όσων τόλμησαν να συμμετάσχουν, δεν θα κριθεί με βάση σημερινά κριτήρια αλλά εκείνης αποκλειστικά της στιγμής.
Ούτε βεβαίως με βάση τα αποτελέσματα της εξέγερσης. Διότι, στον κόσμο των ανθρώπων, τα αποτελέσματα της δράσης τους είναι συχνά αντίθετα με τις προθέσεις τους και γι' αυτό απροσδόκητα και ανεπιθύμητα.
Γι' αυτό η συμμετοχή εκείνες τις στιγμές θα αξιολογηθεί ως αυτό που ήταν: κορυφαία πράξη αξιοπρέπειας. Από φοβισμένους μάλιστα ανθρώπους. Και αυτό τους τιμά ακόμη περισσότερο. (Οι «ήρωες» είναι απάτη των δημαγωγών που εκμεταλλεύονται ό,τι αγγίζουν ή φαντασιώσεις καλοπροαίρετων).
Τέλος, το να προσάπτεται σε ολόκληρη «γενιά» –αποκαλούμενη αρνητικά «γενιά Πολυτεχνείου»– η αποκρουστική πράγματι συμπεριφορά κάποιων μεμονωμένων προσώπων, βουλιμικών με την εξουσία, που εκμεταλλεύτηκαν την συμμετοχή τους στην αντίσταση για να καταλήξουν μέλη του πολιτικού υποκόσμου της επόμενης περιόδου, δεν είναι τίποτε άλλο, από χυδαία συκοφαντία, που βολεύει μεν τους οπαδούς της τυραννίας αλλά προσβάλλει όλους μας.
Διότι το Πολυτεχνείο δεν ήταν τίποτε άλλο από μια στιγμή αξιοπρέπειας.
Ελληνική εθνική ταυτότητα στην Αυστραλία
Τις τελευταίες εβδομάδες, στην πολιτική επικαιρότητα της Μελβούρνης και της πολιτείας της Βικτώριας, βρέθηκε η ανεπιτυχής ώς τώρα απόπειρα της αρμενικής, της ασσυριακής και της ελληνικής κοινότητας να επιτύχουν την αναγνώριση της γενοκτονίας των προγόνων τους την περίοδο 1915-1923, περίοδο που ξεψυχούσε η Οθωμανική Αυτοκρατορία, στην Άνω Πολιτειακή Βουλή της Βικτωρίας.
Ώρα αυτογνωσίας. Ώρα ευθύνης
Ο Γιάννης Μπουτάρης και η μνήμη του αφανισμού των Εβραίων
Μόλις 82 ετών μας άφησε το βράδυ της 9ης Νοεμβρίου 2024 ο Γιάννης Μπουτάρης... Δυσαναπλήρωτη απώλεια. Πόσες ζωές είχε όμως προλάβει να ζήσει στη μία ζωή του... Και σε πόσες υποθέσεις να προσφέρει. Σε κάθε μία από αυτές δόθηκε με το ίδιο πάθος που τον διέκρινε. Αυτόν, που τόλμησε να συνομιλήσει με τους φόβους του για να τους υπερβεί, όπως είπε σε ομιλία του στο TEDxAcademy το 2013.
Εριέττα: ένας φωτεινός κομήτης, για δευτερόλεπτα
Το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου του 2023 πέρασε από τον ελληνικό ουρανό ένας φωτεινός κομήτης, για δευτερόλεπτα.
Δύση, δημοκρατία, αντισυστημισμός – και το νέο κοινωνικό ζήτημα
Από την αμερικανική κρίση του 2008 και τις ευρωπαϊκές χρεοκοπίες του 2010+, είναι σαφές ότι η αναδιάρθρωση της οικονομικής ισχύος στον πλανήτη έχει πλήξει μεγάλα τμήματα των μεσαίων και λαϊκών στρωμάτων της Δύσης.
Ό,τι δεν διαβάσατε για την επανεκλογή του Τραμπ
«Το παρελθόν δεν πεθαίνει ποτέ. Δεν είναι καν παρελθόν».
William Faulkner, Requiem for a nun, 1950
Έχουν γραφτεί και λεχθεί άπειρες εικασίες από την περασμένη εβδομάδα και, ειδικά, από χθες το βράδυ, για την επανεκλογή Τραμπ και τις αιτίες της. Τα περισσότερα έχουν δύο κοινά χαρακτηριστικά: πρώτον, την άγνοια και, δεύτερον, τη φροντίδα να απαλύνουν τις γωνίες για να μη θιγεί κανείς. Να τι ισχύει και τι προκάλεσε το φαινόμενο Τραμπ:
By the People
Σύμφωνα με τον διάσημο ορισμό της δημοκρατικής διακυβέρνησης του Αβραάμ Λίνκολν ("government of the people, by the people, for the people"), σήμερα στις Ηνωμένες Πολιτείες διεξάγεται το δεύτερο τρίτο: οι ελεύθερες και δίκαιες εκλογές για την ανάδειξη προέδρου και μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων και της Γερουσίας.