
Δημήτρης Αντωνίου
Διδάκτωρ ιστορίας και πολιτισμών της École des Hautes Études en Sciences Sociales του Παρισιού.
Πολιτικοί και προφήτες. Χένρι Άλφρεντ Κίσινγκερ (1923-2023)
Την άνοιξη του 1966, τρία περίπου χρόνια πριν διοριστεί Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας από τον νεοεκλεγέντα πρόεδρο Ρίτσαρντ Νίξον, ο δραστήριος πανεπιστημιακός και αναγνωρισμένος ειδήμων στις διεθνείς σχέσεις Χένρι Κίσινγκερ δημοσιεύει στην επιθεώρηση Daedalus το άρθρο του «Εσωτερική δομή και εξωτερική πολιτική»[1]. O Κίσινγκερ αντιπαραθέτει στο άρθρο την ιδεώδη μορφή του Πολιτικού, του Statesman, προσεκτικού, ορθολογιστή, γνώστη των ορίων της εξουσίας, που προχωρά βαθμιαία και είναι αφοσιωμένος στην επιβίωση, με εκείνη του Προφήτη, επαναστάτη, αποπειρώμενου να χτίσει τη δική του πραγματικότητα, εμμονικού με το δίκαιο και με τις ολικές λύσεις –μορφή που παρέπεμπε με σαφήνεια σε ηγέτες του Τρίτου Κόσμου–, ενός ηγέτη που ήταν προ-ορθολογιστής και παρασυρόταν από την ίδια του τη ρητορική. Οι Πολιτικοί ήταν σε θέση να συνομιλούν, ενώ, αντιθέτως, δεν είχε νόημα η συνεννόηση με Προφήτες, κατέληγε ο Κίσινγκερ. Όπως σωστά επισημαίνει ο Μαρκ Μαζάουερ[2], η ύφεση που επεχείρησε να εμπεδώσει ο Κίσινγκερ βασιζόταν στις συνομιλίες μεταξύ Πολιτικών και αποτελούσε μια προσωπική προσπάθεια επιστροφής της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής στους διπλωματικούς κανόνες του 19ου αιώνα, με συναντήσεις και συνεννοήσεις κορυφής που παρέκαμπταν τη διπλωματική γραφειοκρατία, τις κοινωνικές δυνάμεις και τους θεσμούς, όλα όσα έμοιαζαν ως εμπόδια στη συναντίληψη των Μεγάλων Δυνάμεων.
Ζακ Ζυλλιάρ (1933-2023): Ρεπουμπλικανός, αριστερός, καθολικός
«Στο διοικητικό συμβούλιο του εαυτού μου, υπάρχει ένα 24% παραδοσιοκράτη, ένα 24% ελευθεριακού πνεύματος και ένα 52% σοσιαλδημοκράτη»[1]. Ο λιτός αυτοχαρακτηρισμός του Ζακ Ζυλλιάρ ίσως είναι εύγλωττος και επαρκής για έναν άνθρωπο που ανήκε, κατά τον ίδιο, στην Αριστερά σχεδόν μέχρι το τέλος του. Ιστορικός, πανεπιστημιακός, συγγραφέας, αρθρογράφος, συνδικαλιστής, ο Ζακ Ζυλλιάρ, που πέθανε στο Παρίσι στις 8 Σεπτεμβρίου 2023 σε ηλικία 90 ετών, διέγραψε βίο που συμπίπτει, αλλά και τέμνεται, με την πορεία και τις περιπέτειες της μεταπολεμικής Γαλλίας.