Ο γιατρός Γιώργος Παππάς είναι γνωστός – και από τους πιο έγκυρους ερευνητές της covid-19, τα συμπεράσματά του μάλιστα, που τα δημοσιεύει στη σελίδα του στο facebook, έχουν βοηθήσει πολλούς να αντιμετωπίσουν την πανδημία.
Στην τελευταία του ανάρτηση, που έγινε στις 22 Δεκεμβρίου, πριν από τα Χριστούγεννα, ο Γιώργος Παππάς προειδοποιούσε για την αυξητική δυναμική σε κρούσματα της παραλλαγής Όμικρον του ιού, εξηγούσε γιατί το κράτος πρέπει να πάρει εγκαίρως μέτρα και παρέπεμπε για γενικότερα συμπεράσματα στην αντιμετώπιση της Όμικρον από τα συστήματα υγείας της Βρετανίας και της Δανίας, χωρών όπου εκδηλώθηκε νωρίτερα.
Σε γενικές γραμμές, ο Γιώργος Παππάς συστήνει στους πολίτες αντιμετώπιση σύμφυτη με την κοινωνική τους ευθύνη: καταρχήν εμβολιασμό – και στη συνέχεια, μάσκα, αποστάσεις, αποφυγή συνωστισμού και επιδίωξη καθαρού αέρα.
Ακολουθεί η διαφωτιστική ανάρτησή του:
Τι βλέπει ο Γιώργος Παππάς
1. Κατ' αρχάς, και για να πούμε τα προφανή. Αντιμετώπιση πανδημίας με χρονοδιακόπτη δεν κάνεις. Ειδικά όταν έχεις μια ταχέως εξελισσόμενη εικόνα. Ειδικά όταν ξεκινάς με επιβαρυμένο σύστημα υγείας. Η δεδομένη απόφαση για περιοριστικά μέτρα μετά τις γιορτές, σε φάση "θα δούμε τότε" αγνοεί ότι τα μέτρα θέλουν χρόνο και το ρολόι στον πλανήτη Όμικρον πάει αλλιώς. Εφαρμογή μέτρων δεν έγινε σωστά έως τώρα, και η υπόσχεση για "εντατικούς ελέγχους την περίοδο των γιορτών με χιλιάδες αστυνομικούς" λέει αυτό ακριβώς, ότι πριν δεν έκανες έλεγχο, πού να χαλάμε καρδιές τώρα...Ας δούμε τι θα ακουστεί αύριο και τι θα εφαρμοστεί βέβαια από όλα αυτά που διέρρευσαν ως προτάσεις των ειδικών (τα περισσότερα λογικά και απαραίτητα). Αλλά το Όμικρον θα φέρει και άλλες προκλήσεις, τα βλέπουμε ήδη στην Βρετανία: Έχεις πλάνο για το τι θα γίνει αν π.χ. αρρωστήσουν 7/10 υγειονομικούς μιας πτέρυγας νοσοκομείου; Και ήπια να είναι, σπίτι θα μείνουν, στην δουλειά δεν ξέρω ποιος θα πάει. Άλλη πρόκληση, και την βλέπουμε σε χώρες που προηγούνται στο Όμικρον κύμα: όταν αυξηθούν τα κρούσματα, θα αυξηθούν ραγδαία και μετά θα επιπεδωθούν, στα 15.000 ημερησίως, ας πούμε, επειδή έχουμε πεπερασμένη δυνατότητα ελέγχων- που να το είχαμε φανταστεί άλλωστε να την επεκτείνουμε αυτή τη δυνατότητα μοριακού ελέγχου (που είναι απαραίτητη για να παρακολουθήσεις την κυκλοφορία του Όμικρον στην κοινότητα σε πραγματικό χρόνο), πανδημία έχουμε;
2. Μάθαμε γιατί πολλαπλασιάζεται τόσο επιθετικά αυτό το Όμικρον; Συνθέτουμε πληροφορίες: δεν είναι ότι κολλάει περισσότερο π.χ. στους υποδοχείς. Ίσως να κρύβεται καλύτερα στην αρχή από τις άμυνες του ανθρώπου, λέει ο Gupta του Κέμπριτζ (που οι μελέτες του για τις παραλλαγές του ιου είναι πάντα σημείο αναφοράς). Ίσως πάλι απλά όλα να είναι αποτέλεσμα της διαφυγής του από την ανοσία: ίσως να βλέπουμε απλά τώρα τι γίνεται αν συμμετέχουν και οι εμβολιασμένοι στην μετάδοση ενεργά. Κι αυτό, για τους ανεμβολίαστους, σημαίνει κλοιός ασφυκτικός από τον ιο. Και στα πρώτα στοιχεία από τη Νότιο Αφρική, οι ανεμβολίαστοι με Όμικρον έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα για σοβαρή νόσο (σύνδεσμοι για όλα τα άρθρα στα σχόλια).
3. Μεταδίδουν και οι εμβολιασμένοι λοιπόν το Όμικρον; Αν και συγκεκριμένη μελέτη δεν έγινε ακόμη, είναι σαφές πως ναι. Κολλάνε όλοι έτσι κι αλλιώς; Όχι, η 3η δόση παρέχει προστασία από το να κολλήσεις (και μάλιστα σε μια μελέτη από το Ohio η 3η δόση σε έκανε ανθεκτικότερο απέναντι στο Όμικρον σε σχέση με το Δέλτα!), άρα η 3η δόση αποδεικνύεται κλειδί (και στα άλλα αντισώματα, τα δεσμευτικά, δρα ακόμη εντυπωσιακότερα). Αλλά αν πας σε πάρτι/ τραπέζωμα, αναπόφευκτα χωρίς μάσκες, με γέλια, τραγούδια, φωνές, τσακωμούς (δραστηριότητες υψηλής απέκκρισης ιικού φορτίου), ε, μπορεί να κολλήσεις. Θεωρώ πως αυτή είναι η κύρια αιτία του τάχιστου πολλαπλασιασμού του Όμικρον στην κοινότητα- έχει αντιμετώπιση που λέγεται τεστ και στους εμβολιασμένους, ειδικά όταν κυκλοφορούν σε κρίσιμους εργασιακούς χώρους ή σε χώρους υψηλού συνωστισμού. Μα, θα μου πεις, δεν δικαιούνται κάτι καλύτερο οι εμβολιασμένοι; Ναι, δικαιούνται. Αν το θες πεζά, δικαιούνται δωρεάν τεστ, αλλά όχι στην ατέλειωτη ουρά των συνεργείων του ΕΟΔΥ (δεν φταίνε τα συνεργεία προφανώς). Αλλά κι αυτό που ήδη έγραψα ανόητο είναι: εμβολιαζόμαστε ως προνόμιο για την υγεία μας και ως ευθύνη απέναντι στους διπλανούς μας, αυτό είναι το σημαντικό, το προνόμιο. Και πηγαίνουμε να συναντήσουμε άλλους αυτές τις μέρες έχοντας κάνει, από μόνοι μας, χωρίς άλλη προτροπή, ένα σωστό τεστ, όχι για τα χαρτιά, όχι στα ψέματα. Αλλιώς ΔΕΝ πάμε (και δεν υποδεχόμαστε αυτόν που θα έρθει χωρίς τεστ).
4. Φυσικά έχουμε κάθε δικαίωμα να διαμαρτυρηθούμε για την ατελή ενημέρωση της πολιτείας- δεν γίνεται η δουλειά με κλειστές ημερίδες του ΕΚΠΑ, κι ας συμμετέχουν 35 σοφοί (χωρίς ειρωνεία αυτό, για τους περισσότερους τουλάχιστον από τους συμμετέχοντες σε παρόμοιες ημερίδες). Και τώρα η πολιτεία (και οι θεσμικοί επιστήμονες μαζί) ΔΕΝ ενημερώνει, δεν εξηγεί τι ακριβώς περιμένουμε και γιατί, τι ζυγίζουμε και τι υπολογίζουμε, τι φοβόμαστε και ποιο είναι το εναλλακτικό μας σχέδιο. Βγαίνουν δεκάδες, ειδικοί και μη, διαβασμένοι και μη, δικαιωμένοι στο παρελθόν και μη, και λένε ο καθένας την γνώμη του, βγαίνουν και οι υπουργοί και λένε τα δικά τους, τα δεδομένα και τα πιθανά σενάρια όμως, δεν τα είπε κανείς. Πάλι.
Να μην εφησυχάζουμε
5. Μήπως φοβόμαστε υπερβολικά; Μάθαμε αν είναι ηπιότερος ο ιος τελικά; Η παρατήρηση περί ελαττωμένης επιθετικότητας του ιου απέναντι σε κύτταρα ανθρώπινων πνευμόνων αναπαράγεται και από το εργαστήριο του Gupta στο Κέμπριτζ, μετά το Hong Kong. Ευχάριστο στα χαρτιά και δυνητικά ενδεικτικό ελαττωμένης πιθανότητας βαριάς νόσου. Και η πρώτη προδημοσίευση με αναλυτικά στοιχεία από τη Νότιο Αφρική λέει για ελάττωση ΜΕΘ και αναγκών οξυγόνου, και οι συγγραφείς όλο αυτό το αποδίδουν, με βάση ειδικές παραμέτρους, στην προστασία της προϋπάρχουσας ανοσίας (είχαν και το διαβόητο Βήτα στη Νότιο Αφρική, είχαν και Δέλτα, ανέβασαν ικανοποιητικότατα και την εμβολιαστική τους κάλυψη)- εμείς το κάνουμε ηπιότερο; Αλλά είναι νωρίς, πριν αρχίσουμε να πανηγυρίζουμε ότι "δεν έχουμε πολλούς θανάτους όμως τώρα", να θυμηθούμε ότι τα ίδια λέγαμε και τον Σεπτέμβριο και μετά μετρούσαμε καθημερινά τριψήφιες απώλειες. Η Βρετανία και η Δανία θα δώσουν περισσότερο ταιριαστές, για την Ελλάδα, ενδείξεις τις επόμενες ημέρες. Με επιφύλαξη θα πρέπει να βλέπουμε και αναφορές για αυξημένες νοσηλείες παιδιών, στη Νότιο Αφρική υπήρξαν μεν, αλλά τα βαριά περιστατικά που καταγράφηκαν είχαν άλλη αιτιολογία βασική και ο ιος συνυπήρχε , δεν καθοδηγούσε την κακή εξέλιξη της νόσου.
6. Πρόβλεψη; Ξεκινάμε μειονεκτικά, εποπτεύουμε ελλιπώς, δεν είμαι αισιόδοξος ότι θα εφαρμόσουμε μέτρα επαρκώς, δεν εμπεδώσαμε ως κοινωνία ότι πρέπει να είμαστε μαζεμένοι, δεν πείσαμε πολλούς ακόμη να πρωτο-εμβολιαστούν. Οπότε, θα έρθει ένα απότομο κύμα. Και το μετά θα εξαρτηθεί από τυχαία γεγονότα (πόσοι εργαζόμενοι πρώτης γραμμής θα βγούνε off, πόσο θα κρατήσει, πότε θα πανικοβληθεί η πολιτεία και θα κλείσει τα πάντα, αν θα έχεις κορύφωση πριν ανοίξουν τα σχολεία ή αφού ανοίξουν και δράσουν ως πολλαπλασιαστές) και από τις διαθέσεις του ιου: θα μείνει; θα εξελιχθεί και πώς; θα έρθει κάτι άλλο; θα είναι πιο "παραδοσιακό" αυτό το άλλο, τύπου Δέλτα plus; Το μόνο βέβαιο είναι πως, όπως πριν, αν και όταν συναντήσουμε τον ιό, είναι καλύτερο να έχουμε άμυνες: εμβολιασμός δηλαδή (κι εδώ αποδεικνύεται με αλλεπάλληλες μελέτες ότι η ανοσία μετά από νόσο, χωρίς συμπληρωματικό εμβόλιο, είναι άχρηστη απέναντι στο Όμικρον). Και εμβολιασμός με ό,τι έχουμε διαθέσιμο. Ειδικό εμβόλιο για το Όμικρον για εσένα και εμένα θα έρθει το καλοκαίρι το νωρίτερο. Θα περάσει; Για τους περισσότερους ήπια. Για πολλούς όμως θα είναι η τελική διάψευση των φοβιών τους και των παρανοήσεών τους, και των παραπλανήσεών τους. Δυστυχώς. Μάθαμε να επιπλέουμε και να κολυμπάμε με τον εμβολιασμό, έχουμε τα σωσίβια των μασκών, των αποστάσεων, και του καθαρού αέρα (δυσεύρετο αυτό, πολυτελείας), βάρκες η πολιτεία δεν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συζητά ακόμη για διαβατήρια ανοσίας 9 μηνών (με Όμικρον, δηλαδή πόση αποσύνδεση από την πραγματικότητα...). Ένας μπλε χειμώνας είναι, δεν έχουν περάσει χίλια χρόνια αν εννοείτε, λίγη υπομονή ακόμη.
