Είναι γνωστό πως ο δημιουργός ή ο δικαιούχος συγγενικών δικαιωμάτων έχει αποκλειστικό δικαίωμα να επιτρέπει ή μη την αναπαραγωγή των έργων του. Ο νόμος 2121/1993 προβλέπει έναν περιορισμό στο αποκλειστικό αυτό δικαίωμα σε πολύ συγκεκριμένες και ειδικές περιπτώσεις (όπως ιδιωτική αναπαραγωγή) και αποζημιώνει τους δικαιούχους μέσω της εύλογης αμοιβής, η οποία καθορίζεται σε ποσοστό επί της αξίας των φωτοτυπικών συσκευών, των σαρωτών, των πολυμηχανημάτων και του χαρτιού κατάλληλου για φωτοτυπία. Ο ίδιος νόμος ορίζει ότι το δικαίωμα αυτό ασκείται μόνο συλλογικά μέσω των Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης, οι οποίοι λαμβάνουν την εντολή από τους δικαιούχους μέσω της σχετικής Σύμβασης Ανάθεσης.
Ποιοι είναι οι δικαιούχοι της κατηγορίας δημιουργών;
Οι δικαιούχοι θα πρέπει να είναι συντάκτες δημοσιευμάτων, όπως ορίζει ο σχετικός κανονισμός (κλικ εδώ), δηλαδή να γράφουν ενυπόγραφα (με το πραγματικό όνομα ή ψευδώνυμο) σε έντυπα Μέσα, πρωτότυπα δημοσιεύματα άνω των 150 λέξεων.
Οι δικαιούχοι δεν είναι απαραίτητο να: έχουν δημοσιογραφική ταυτότητα/ ανήκουν σε δημοσιογραφική ένωση/ είναι διαπιστευμένοι σε Υπουργείο ή άλλο φορέα/ διαθέτουν Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών.
Πώς μπορώ να εισπράξω τα δικαιώματα αυτά από τον Οργανισμό;
Για να εισπράξει κανείς τα δικαιώματα εύλογης αμοιβής για τον Τύπο, όπως ισχύει και για τα αντίστοιχα δικαιώματα των βιβλίων, θα πρέπει:
- να συμπληρώσει και να υποβάλει ηλεκτρονικά τη Φόρμα Δήλωσης (εάν έχετε ήδη κωδικούς πρόσβασης, κάντε κλικ εδώ). Η δήλωση γίνεται μέσω μιας εύχρηστης online εφαρμογής, στην οποία εισάγονται τα στοιχεία που ζητούνται.
- να συνάψει τη Σύμβαση Ανάθεσης Έργων του Λόγου (για δημιουργούς κλικ εδώ).
Όλα τα δεδομένα τα οποία δηλώνονται στον Οργανισμό τηρούνται στα αρχεία του Οργανισμού και δεν κοινοποιούνται σε τρίτους.
Η διανομή των δικαιωμάτων αφορά Μέσα / δημοσιεύματα οποιασδήποτε μορφής;
- Η απόδοση των δικαιωμάτων εύλογης αμοιβής αφορά μόνον έντυπα Μέσα.
- Κατά συνέπεια δεν αφορά, και δεν θα πρέπει να περιλαμβάνονται στις δηλώσεις, πρωτογενή δημοσιεύματα σε ηλεκτρονική μορφή (ψηφιακά Μέσα/ online media: CDs, DVDs,Blogs, Fora, Portals, Social Media, κ.λπ.).
- Εάν κάποια Μέσα / δημοσιεύματα υπάρχουν και σε ψηφιακή μορφή και σε χαρτί, λαμβάνεται υπόψη μόνον η μορφή σε χαρτί. Η προς διανομή εύλογη αμοιβή προέρχεται αποκλειστικά από αναλογικά μέσα δηλαδή από αναπαραγωγή εντύπων και όχι έργων σε ψηφιακή μορφή.
- Σημειώνεται ότι τα επιστημονικά περιοδικά (επιθεωρήσεις, κ.λπ.) αποτελούν ειδική κατηγορία με ξεχωριστά κριτήρια διανομής. Ως επιστημονικό ορίζεται κάθε περιοδικό το οποίο:
1. Διαθέτει Επιστημονική Επιτροπή.
2. Τουλάχιστον το 30% των συντακτών είναι κάτοχοι μεταπτυχιακού ή διδακτορικού τίτλου.
3. Κυκλοφορούν τουλάχιστον δύο τεύχη του περιοδικού ανά ημερολογιακό έτος.
4. Οι πληρωμένες διαφημιστικές καταχωρίσεις δεν υπερβαίνουν το 10% των σελίδων του.
5. Έχει κωδικό ISSN
Ποια περίοδο αφορά η διανομή των δικαιωμάτων;
- Η συγκεκριμένη διανομή αφορά αποκλειστικά σε πρωτότυπα κείμενα στον Τύπο που παρήχθησαν τα έτη 2012 έως και 2014 και μόνον.
Σε ποια στοιχεία στηρίζεται ο Οργανισμός για τη διανομή των δικαιωμάτων;
- Η Διανομή θα διενεργηθεί βάσει των online δηλώσεων των δικαιούχων στον ΟΣΔΕΛ και μόνον
- Η Δήλωση υποβάλλεται σύμφωνα με το άρθρο 8 του Νόμου 1599/86
- Ο ΟΣΔΕΛ προβαίνει σε δειγματοληπτική επαλήθευση της ακρίβειας των στοιχείων που δηλώνονται και σε περίπτωση ψευδών δηλώσεων θα ασκεί κάθε νόμιμο δικαίωμά του ενώπιον της δικαιοσύνης.
- Για την επαλήθευση των δεδομένων των δηλώσεων, ο ΟΣΔΕΛ θα προχωρήσει σε δειγματοληπτική διασταύρωση των στοιχείων με τη χρήση αναλογικών και ψηφιακών μέσων.
Μπορώ να εκχωρήσω τα δικαιώματα που μου αναλογούν σε τρίτους;
- Οι δικαιούχοι που το επιθυμούν θα έχουν τη δυνατότητα να εκχωρήσουν την είσπραξη των δικαιωμάτων που τους αναλογούν στις επαγγελματικές τους ενώσεις και σε οποιοδήποτε τρίτο.
- Οι ενδιαφερόμενοι θα υπογράφουν σχετική σύμβαση εκχώρησης και θα την κοινοποιούν στον Οργανισμό.
Μπορώ να γνωρίζω εκ των προτέρων το ποσόν των δικαιωμάτων που δικαιούμαι να εισπράξω;
Για τα δημοσιεύματα στον γραπτό Τύπο δεν υπάρχει μία βάση δεδομένων στα στοιχεία της οποίας μπορεί να στηριχτεί η διανομή. Η συμπλήρωση και η υποβολή των δηλώσεων των δικαιούχων για τον Τύπο είναι το απαραίτητο πρώτο βήμα για τη δημιουργία της βάσης δεδομένων για την υλοποίηση της διανομής δικαιωμάτων.
Με ποιον τρόπο ο Οργανισμός θα ελέγξει/διασταυρώσει τα στοιχεία που υποβάλλονται από τους δικαιούχους με στόχο την εγκυρότητα της διαδικασίας;
Στις online δηλώσεις που υποβάλλουν οι δικαιούχοι,
(α) τα στοιχεία δηλώνονται υπεύθυνα και
(β) ο Οργανισμός διατηρεί το δικαίωμα δειγματοληπτικού ελέγχου των δηλωθέντων.
Ποιός είναι ο τρόπος υπολογισμού των δικαιωμάτων που αντιστοιχούν στους δικαιούχους συντάκτες;
Η αμοιβή των δικαιούχων βασίζεται σε κριτήρια που αφορούν στον ετήσιο συνολικό αριθμό λέξεων και στη μέση ετήσια κυκλοφορία (πωλήσεις) των εντύπων που δηλώνουν ότι έχει δημοσιευτεί η δουλειά τους.
Παράδειγμα: Συγγραφέας δημοσιευμάτων – δημοσιογράφος ο οποίος το έτος 2012 έγραψε συνολικά 65.000 λέξεις σε έντυπο Α με μέση ετήσια κυκλοφορία 30.000 αντίτυπα έχει συντελεστή για το έντυπο Α, βάσει των πινάκων, 3 χ 7 = 21. Επίσης στο έτος 2012 έγραψε 32.000 λέξεις στο έντυπο Β, το οποίο έχει μέση ετήσια κυκλοφορία 6.000 αντίτυπα, άρα βάσει των πινάκων προκύπτει συντελεστής 2χ 5 = 10. Συνεπώς έχει άθροισμα συντελεστών 21+10= 31 και το σύνολο των δικαιωμάτων προς είσπραξη είναι 31 χ 3 = 93 ευρώ (μικτή αξία), αν η βάση υπολογισμού είναι 3 ευρώ.
- Επισημαίνεται ότι όταν το ποσόν των δικαιωμάτων που αναλογεί σε έναν δικαιούχο είναι κάτω από 30,00 (τριάντα) ευρώ, το δικαίωμα αυτό δεν θα αποδίδεται μέχρι να συμπληρωθεί το προαναφερθέν ελάχιστο ποσό. Μικρότερα ποσά δεν θα καταβάλλονται και θα αποδίδονται σε επόμενες διανομές, εκτός της περίπτωσης εκχώρησής τους σε επαγγελματικές ενώσεις, κατά τη δεδηλωμένη επιθυμία του δικαιούχου, μετά από σχετικές συμφωνίες του ΟΣΔΕΛ με τις Ενώσεις αυτές στην περίπτωση κατά την οποίαν οι δικαιούχοι επιθυμούν να εκχωρήσουν την αμοιβή τους.
Διευκρινίσεις για τον όρο «Δημοσιεύματα»:
Στα δημοσιεύματα δεν συμπεριλαμβάνονται (και συνεπώς δεν υπολογίζονται στον αριθμό λέξεων που δηλώνεται):
- Τα παρακάτω είδη κειμένων, έστω και αν γράφονται ενυπόγραφα και είναι άνω των 150 λέξεων έκαστο, όπως: επιστολές αναγνωστών, ενυπόγραφες απαντήσεις σε επιστολές αναγνωστών από συντάκτες, σταυρόλεξα, ατζέντες, μετεωρολογικές προβλέψεις, προβλέψεις στοιχημάτων, ωροσκόπιο, συνταγές…. Δηλώνονται μόνον τα πρωτότυπα ενυπόγραφα κείμενα που συνοδεύουν ενδεχομένως κάποια από τα προηγούμενα.
- Αναδημοσιεύσεις [ως αναδημοσίευση ορίζεται δημοσίευμα (το ίδιο) που αναδημοσιεύεται σε άλλα Μέσα μετά την πρωταρχική δημοσίευση].
- Δημοσιεύματα που είναι μεταφράσεις στα ελληνικά άρθρων από ξένα Μέσα δενσυμπεριλαμβάνονται.
Στα δημοσιεύματα συμπεριλαμβάνονται:
- Πρωτότυπα δημοσιεύματα σε γλώσσα πλην της ελληνικής
- Τα ακόλουθα κείμενα (ενυπόγραφα - πρωτότυπα - άνω των 150 λέξεων): ποιήματα, διηγήματα
Τι ισχύει για τα κείμενα σε free press;
Ως free press νοούνται όσες εφημερίδες και περιοδικά διατίθενται δωρεάν. Σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται και όσα Μέσα free press είναι συνδρομητικά (ο συνδρομητής καταβάλλει μόνο έξοδα αποστολής). Οι συντάκτες ενυπόγραφων κειμένων σε έντυπα free press συμμετέχουν στη διανομή μέσω της προβλεπόμενης δήλωσης.
Και τα κείμενα σε πρακτορεία Τύπου;
Τα ενυπόγραφα άρθρα που στέλνονται σε πρακτορεία Τύπου δεν περιλαμβάνονται στις δηλώσεις. Ο ενδιαφερόμενος συντάκτης μπορεί να δηλώσει μόνον το Έντυπο στο οποίο έχουν δημοσιευτεί με την υπογραφή του.
Μέχρι πότε μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να καταθέτουν τις δηλώσεις τους:
- Η καταληκτική ημερομηνία υποβολής των δηλώσεων είναι η 20η Μαΐου 2016.
- Δηλώσεις που κατατίθενται εκπρόθεσμα ΔΕΝ γίνονται δεκτές.
- Μετά το πέρας της ημερομηνίας αυτής, τα συλλεχθέντα δεδομένα, βάσει των οποίων θα γίνει η διανομή, κατατίθενται σε συμβολαιογράφο.
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ
Η απαίτηση του όρου της Σύμβασης Ανάθεσης Έργων του Λόγου
[…] Ο Δικαιούχος υποχρεούται να υποβάλλει στον Διαχειριστικό Οργανισμό κάθε στοιχείο που είναι απαραίτητο αφενός μεν για την εξακρίβωση και τη διαχείριση των δικαιωμάτων του, αφετέρου δε για την εφαρμογή του κανονισμού διανομής.
Η ως άνω υποχρέωση του Δικαιούχου περιλαμβάνει ιδίως την υποχρέωσή του να παραδώσει στο Διαχειριστικό Οργανισμό και εντός χρονικού διαστήματος 30 ημερών από την υπογραφή της παρούσης αναλυτικό κατάλογο με όλα τα έργα. Ο κατάλογος αυτός πρέπει να ενημερώνεται και να συμπληρώνεται από τον Δικαιούχο καθ’ όλη τη διάρκεια της παρούσης συμβάσεως. […]
Τηλέφωνο επικοινωνίας σχετικά με την Διανομή Τύπου 210-38 49 109
