ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΣΥΜΦΩΝΙΩΝ ΤΟΥ ΕΛΣΙΝΚΙ (ΕΠΣΕ)
Τ.Θ. 60820, 15304 Γλυκά Νερά, Tηλ. 2103472259 Fax: 2106018760
email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.ιστοσελίδα: https://greekhelsinki.wordpress.com
Κυρία Ελένη Τουλουπάκη
Εισαγγελέα για τα ρατσιστικά εγκλήματα στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών
Κοιν: Κύριο Κωστή Παπαϊωάννου, Γενικό Γραμματέα Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
14 Αυγούστου 2015
Αναφορά για σειρά αδικημάτων με άμεσο ή έμμεσο ρατσιστικό χαρακτήρα
Κυρία Εισαγγελέα
Με την ιδιότητα του νόμιμου εκπροσώπου της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης (ΜΚΟ) Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι (ΕΠΣΕ) που ασχολείται περισσότερο από 20 χρόνια μεταξύ άλλων με την καταγραφή και καταγγελία αδικημάτων με άμεσο ή έμμεσο ρατσιστικό χαρακτήρα, σας αναφέρω σειρά σχετικών υποθέσεων για ενέργειές σας ή/και άλλων σχετικών εισαγγελικών αρχών. Για τις περισσότερες από τις υποθέσεις αυτές υπάρχει άμεση εμπλοκή του ΕΠΣΕ με αρωγή στα θύματα των διακρίσεων. Η επιστολή κοινοποιείται στο Γενικό Γραμματέα Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εκτιμώντας πως έχει εμπλοκή στις απαντήσεις της Ελλάδας στα δύο σημαντικότερα όργανα του ΟΗΕ που θα εξετάσουν την εφαρμογή από την Ελλάδα των Συμφώνων για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα καθώς και για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα το Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο 2015, στα οποία το ΕΠΣΕ θα θέσει τις υποθέσεις αυτές και τις όποιες ενέργειες παραλείψεις των ελληνικών αρχών.
- Κλωτσιά κατά ανήλικης Ρομνί στην Ακρόπολη (16 Σεπτεμβρίου 2013)
Η παραπάνω φωτογραφία της 16 Σεπτεμβρίου 2013 έκανε το γύρο του κόσμου. Η ΕΛ.ΑΣ. την αγνόησε. Όπως παραδέχθηκε ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης τη Βουλή (http://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/67715b2c-ec81-4f0c-ad6a-476a34d732bd/8261667.pdf), δικογραφία σχηματίσθηκε μόνο μετά από καταγγελία του ΕΠΣΕ στις 17 Σεπτεμβρίου 2013 στο «11414» του Τμήματος Αντιμετώπισης Ρατσιστικής Βίας. Ενώ δε η καταγγελία έγινε στα πλαίσια του αυτοφώρου, δεν κινήθηκε η διαδικασία σύλληψης της δράστιδας. Επίσης, και αντίθετα με κάθε άλλη δικογραφία που σχηματίζεται μετά από αναφορά μας, δεν κληθήκαμε ποτέ να καταθέσουμε, ούτε το θύμα ή οι γονείς του κλήθηκαν να καταθέσουν και να τους παρασχεθεί η δυνατότητα παράστασης πολιτικής αγωγής. Ενώ δε το αδίκημα είναι σαφώς ρατσιστικό, η υπόθεση αφαιρέθηκε από το Τμήμα Αντιμετώπισης Ρατσιστικής Βίας και ανατέθηκε στο Τμήμα Ανηλίκων. Η δικογραφία (ΑΒΜ Δ2013/3713 και ΕΓ 121-2014/87) δύο φορές «ξεχάστηκε» σε κάποια συρτάρια. Σήμερα βρίσκεται στο Τμήμα Προσδιορισμού Μονομελούς για παραπομπή της δράστιδας σε δίκη για απρόκλητη έμπρακτη εξύβριση χωρίς κανένα ρατσιστικό χαρακτήρα (πχ. διατάξεις του 927/79). Παρακαλούμε για την παρέμβασή σας ώστε να αποκτήσει την πρέπουσα διάσταση η δίωξη για το ρατσιστικό έγκλημα και να κληθώ να καταθέσω ως μάρτυρας.
- Ομοερωτοφοβική επίθεση αστυνομικών (25 Ιουλίου 2014)
Οι Γεώργιος Κουνάνης και Χαράλαμπος-Χρήστος Βασιλάκης είναι ομοερωτικά άτομα και μέλη του Τμήματος Σεξουαλικού Προσανατολισμού και Ταυτότητας Φύλου (ΣΠΤΦ) του ΕΠΣΕ.Υπήρξαν θύματα ομοερωτοφοβικής επίθεσης αστυνομικών στην Ακρόπολη στις 25 Ιουλίου 2014. Χρειάστηκε να καταθέσουμε μήνυση στις 3 Νοεμβρίου 2014 για να επιληφθεί σωστά η εισαγγελικά αρχή της υπόθεσης και να ανατεθεί η δικογραφία στη Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΛ.ΑΣ. η οποία συνέβαλε ώστε να αναγνωρισθούν από τα θύματα τον Απρίλιο 2015 οι δράστες (ΑΒΜ Α2014/2496 ΕΓ 83-2015/167). Δεδομένου ότι δεν έχει ακόμα ασκηθεί δίωξη, παρακαλούμε για την άμεση παραπομπή σε δίκη των καταγγελθέντων αστυνομικών.
- Ομοερωτοφοβική επίθεση πολιτών (5 Αυγούστου 2015)
Ο προαναφερθείς Γιώργος Κουνάνης είχε τη δυσάρεστη εμπειρία να δεχθεί νέα ομοερωτοφοβική επίθεση σε λεωφορείο στην Αθήνα στις 5 Αυγούστου 2015. Στις 11 Αυγούστου 2015 καταγράψαμε το συμβάν για το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας του οποίου το ΕΠΣΕ είναι μέλος. Η λεπτομερειακή περιγραφή αναπαράγεται εδώ με την παράκληση να σχηματίσετε δικογραφία για αυτό το επεισόδιο ρατσιστικής βίας που εμπίπτει πλέον στα αυτεπάγγελτα διωκόμενα εγκλήματα με ρατσιστικό κίνητρο (άρθρο 81Α ΠΚ):
«Στις 23:55 (Τετάρτη 5 προς Πέμπτη 6 Αυγούστου 2015) επιβιβάστηκα στο λεωφορείο 608 στη στάση Πανεπιστήμιο. Από την πρώτη στιγμή πέντε άτομα έριχναν βλέμματα προκλητικά, έκαναν μορφασμούς και γέλαγαν. Όταν πήγα να αλλάξω θέση ένας από αυτούς μου έκανε νόημα να πάω προς το μέρος του, εγώ τον αγνόησα και κάθισα στη μόνη θέση που είχε κενή από πίσω του. Καθώς κατευθυνόμουν προς τα εκεί πήγε να μου πιάσει το χέρι (νομίζοντας ότι αποκρίθηκα στο κάλεσμά του). Κατόπιν όλο γύρναγε κι έριχνε περίεργα βλέμματα, μίλαγε με τους άλλους στα αλβανικά φωναχτά και προκλητικά. Άδειαζαν, εν τω μεταξύ, θέσεις γύρω μου και δεν ερχόταν πιο κοντά (ενώ ο κατά τα φαινόμενα νεότερος της παρέας - με την πορτοκαλί μπλούζα - καθώς κι ένας άλλος, δίπλα του, με ξυρισμένα μαλλιά, τον παρότρυναν να πάει σε κάποια από τις θέσεις κοντύτερά μου. Επίσης θυμάμαι πως ένας είχε χαρακτηριστικά ένα καπέλο με το logo της LV). Στην πορεία ανέβηκε στο όχημα ένας γνωστός τους και του είπε κάτι δείχνοντας προς το μέρος μου και γέλαγαν. Όταν ήρθε η ώρα να κατέβουν αυτοί οι πέντε στη στάση Λιναρά - κατεύθυνση προς Γαλάτσι (μία στάση μετά τη στάση Βόρειος Πόλος και μία στάση πριν τη στάση Συκιά), κι ενώ είχε γεμίσει με κόσμο το λεωφορείο, όπως και η τετράδα από θέσεις που καθόμουν, σηκώνονται να κατέβουν και αυτός που περιγράφω και νωρίτερα, λέει στον διπλανό μου να σκύψει λίγο, με φτύνει βιαστικά και πηδάει από το λεωφορείο (από την πίσω τελευταία πόρτα) μαζί με τους άλλους. Το λεωφορείο αναχώρησε αμέσως. Καθώς αναχωρούσε τους άκουσα να γελάνε ενώ είχα σαστίσει με το γεγονός και απ’ ότι φάνηκε και όλοι γύρω μου, καθώς δεν αντέδρασαν στο ελάχιστο… Μόνο το παιδί που είχε προστεθεί στην παρέα πρωτύτερα, δεν κατέβηκε μαζί με τους πέντε και πρέπει να αντιλήφθηκε τί συνέβη και ήταν εμφανώς σαστισμένος, με ένοχο βλέμμα καθώς εγώ μίλαγα στο τηλέφωνο και φώναζα ‘σε κλείνω για να καλέσω την αστυνομία’.
Στην πορεία κάλεσα στην αστυνομία και κατήγγειλα το περιστατικό δίνοντας περιγραφή της συμμορίας/παρέας, το σημείο που έγινε και τις λεπτομέρειες. Το άτομο που απήντησε στην αρχή φάνηκε βοηθητικό θέλοντας να στείλει περιπολικό για καταγραφή αλλά κατόπιν, όταν διαπίστωσε ότι οι δράστες είχαν αποχωρήσει, είπε πως δεν θα ήταν εφικτό. Μετά νόμιζε πως του κάνω πλάκα επειδή ανέφερα τη στάση ‘Βόρειος Πόλος’ και όσο με άκουγε σαστισμένο και σοκαρισμένο, τόσο με προκαλούσε λέγοντας πως κάνω πλάκα. Εν τέλει κατέγραψε τα στοιχεία και είπε πως τα έστειλε στο περιπολικό ώστε να ερευνήσει, σημειώνοντας πως οι πιθανότητας ανεύρεσης ήταν μηδενικές καθώς μπορεί να άλλαζαν ή να έμπαιναν σε κάποιο σπίτι κλπ. Με ρώτησε αν θέλω να κάνω μήνυση κατά αγνώστων σημειώνοντας πάλι όμως πως και να το κάνω δεν πρόκειται να βοηθήσει πουθενά. Μετά μου είπε ότι δεν καταγράφηκε στο βιβλίο συμβάντων αλλά ως κλήση στο 100 και πως είναι ηλεκτρονικά όλα αυτά. Αυτή η καταγγελία στο 100 ήταν επώνυμη.
Αξίζει επίσης να σημειώσω πως αυτός ο ξανθός, ψηλός με τα μαύρα ρούχα (ο έκτος που ήρθε αργότερα από αυτούς), κατέβηκε στην ίδια στάση με εμένα και φαινόταν να έχει ένοχο ύφος. Σκέφτηκα να τον προσεγγίσω ώστε να μου δώσει ονόματα αλλά δεν με ρώτησε και ο αστυνομικός για μάρτυρες και ήμουν σαστισμένος ενώ μίλαγα στο τηλέφωνο με το 100 κι έτσι έφυγε.»
- Συνεχιζόμενο «εθνοτικό προφίλ» σε βάρος των Ρομά
Στην «Έκθεση του Νιλς Μούιζνιεκς Επιτρόπου του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου Μετά την επίσκεψή του στην Ελλάδα από τις 28 Ιανουαρίου έως την 1η Φεβρουαρίου 2013»[1] που δημοσιοποιήθηκε στις 16 Απριλίου 2013 αναφέρεται μεταξύ άλλων η παράνομη ευρύτατη χρήση του εθνοτικού προφίλ σε βάρος των Ρομά από τις αστυνομικές αρχές: «106. …Έχει αναφερθεί ότι αστυνομικοί συχνά προσβάλλουν τους Ρομά με βάση την εθνοτική τους καταγωγή και δελτία τύπου της αστυνομίας που αφορούν επιχειρήσεις ερευνών της αστυνομίας αναφέρουν συχνά την εθνοτική καταγωγή Ρομά υπόπτων για ποινικά αδικήματα. (βλπ. Παγκόσμιος Οργανισμός κατά των Βασανιστηρίων, Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι (ΕΠΣΕ), Συνεργαζόμενες Οργανώσεις και Κοινότητες για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα των Ρομά στην Ελλάδα (ΣΟΚΑΔΡΕ) και Ελληνική Ομάδα για τα Δικαιώματα των Μειονοτήτων (ΕΟΔΜ), “Alternative report to the UN Committee against Torture (Εναλλακτική έκθεση προς την Επιτροπή κατά των Βασανιστηρίων των Ηνωμένων Εθνών)”, 20 Απριλίου 2012, για τις επιχειρήσεις της αστυνομίας σε καταυλισμούς Ρομά και την πρακτική του «εθνοτικού προφίλ» , βλ. π.χ. δελτίο τύπου της αστυνομίας της 10ης Ιανουαρίου 2013 στη διεύθυνση: http://www.astynomia.gr/index.php?option=ozo_content&lang=%27..%27&perform=view&id=23772&Itemid=1041&lang) (…)133. Ο Επίτροπος παροτρύνει τις αρχές να θέσουν τέρμα στην πρακτική του «εθνοτικού προφίλ» από την αστυνομία, που αναφέρεται ότι χρησιμοποιείται ευρέως σε Ρομά και ως μέρος της επιχείρησης της αστυνομίας «Ξένιος Ζευς» κατά την οποία εξακριβώνεται το νομικό καθεστώς των μεταναστών. Η πρακτική του «εθνοτικού προφίλ» προκαλεί διακρίσεις και υπονομεύει σοβαρά την εμπιστοσύνη στην αστυνομία ανάμεσα στις στοχευόμενες κοινωνικές ομάδες. Εστιάζοντας στη Σύσταση Γενικής Πολιτικής N° 11 της ECRI για την καταπολέμηση του ρατσισμού και των φυλετικών διακρίσεων στην αστυνόμευση, οι αρχές καλούνται να εισάγουν στους κανόνες επιβολής του νόμου ένα «κριτήριο λογικής υποψίας», σύμφωνα με το οποίο οι εξουσίες που σχετίζονται με δραστηριότητες ελέγχου, εποπτείας ή έρευνας μπορούν να ασκούνται με βάση υποψίες που εδράζονται σε αντικειμενικά κριτήρια.»
Οι αρχές του αρμόδιου Υπουργείου Δημόσιας Τάξης αγνόησαν τη σύσταση αυτή και στον ιστότοπό του http://www.astynomia.gr/ υπάρχουν εκατοντάδες δελτία τύπου (που είναι στη διάθεση των αρχών από το ΕΠΣΕ) με αναφορά σε ταυτότητα Ρομά ελεγχόμενων ή συλλαμβανόμενων, η οποία είναι και παράνομη αλλά και αυθαίρετη αφού όπως είναι γνωστό στα καταγραφόμενα στοιχεία ταυτότητας όσων καταθέτουν ή απολογούνται ή συλλαμβάνονται δεν υπάρχει εγγραφή για το ευαίσθητο προσωπικό δεδομένο της εθνοτικής ταυτότητας αλλά μόνο της ιθαγένειας για την οποία ο Άρειος Πάγος έχει γνωματεύσει πως επιτρέπεται να αναφέρεται στις ανακοινώσεις της ΕΛ.ΑΣ.. Άρα η συνεχής αναφορά σε «Ρομά» από τις αστυνομικές αρχές αποτελεί δική τους αυθαίρετη ενέργεια με βάση ετεροπροσδιορισμό και με προφανή στοχοποίηση των Ρομά ώστε να ενισχυθεί τα ρατσιστικό στερεότυπο σύνδεσης Ρομά και εγκληματικότητας. Για το λόγο αυτό με την παρούσα μηνύουμε κάθε αρμόδιο στέλεχος του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και κάθε αστυνομικής αρχής για την παράνομη καταγραφή και δημοσιοποίηση του ευαίσθητου προσωπικού δεδομένου των Ρομά με προφανές ρατσιστικό κίνητρο κατά την τελευταία πενταετία (λόγω παραγραφής για τις παλαιότερες υποθέσεις).
- Προς παραγραφή μηνύσεις για κατά συρροή ψευδή καταμήνυση και ψευδορκία σε βάρος Ρομά
Στις 13 Φεβρουαρίου 2008 υποβλήθηκαν 13 εγκλήσεις ιδιοκτητών οικοπέδων στον Ασπρόπυργο σε βάρος περίπου 100 Ρομά που είχαν εγκατασταθεί σε αυτά με την κατηγορία της παράνομης κατάληψης των οικοπέδων και καταστροφή των σε αυτά ελαιόδεντρων που ισχυρίζονταν πως είχε γίνει το Σεπτέμβριο 2007. Οι εγκλήσεις ήταν προδήλως ψευδείς αφού στην ένορκη κατάθεσή του με τα στοιχεία των Ρομά μετά από παραγγελία της Εισαγγελίας αστυνομικός του ΑΤ Ασπροπύργου ανέφερε στις 26 Αυγούστου 2008 πως «τέλος θέλω να προσθέσω ότι ο καταυλισμός αυτός υφίσταται τουλάχιστον πέντε χρόνια». Αντί να αρχειοθετηθούν οι εγκλήσεις και να ασκηθεί αυτεπάγγελτη δίωξη κατά των εγκαλούντων για ψευδή καταμήνυση και ψευδορκία, η Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών, χωρίς καν να καλέσει για παροχή εξηγήσεων τους εγκαλούμενους, τους παρέπεμψε σε 11 δίκες! Το ΕΠΣΕ ανέλαβε την υπεράσπισή τους και οι αποφάσεις των Μονομελών Πλημμελειοδικείων Αθηνών στις 11 δίκες της 28 Μαΐου 2013 και της 17 Νοεμβρίου 2014 ήταν η παύση δίωξης λόγω παραγραφής των φερόμενων παράνομων πράξεων που είχαν γίνει πριν το 2004. Παράλληλα, το ΕΠΣΕ στις 12 Ιουνίου 2012 προχώρησε σε μηνυτήρια αναφορά σε βάρος των ιδιοκτητών για ψευδή καταμήνυση και ψευδορκία (ABM IA2012/13843 και ΕΓ 92-2012/648): στις 15 Ιανουαρίου 2013 η Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών εισηγήθηκε και στις 22 Ιανουαρίου 2013 η Εισαγγελία Εφετών Αθηνών ενέκρινετην κατ’ άρθρο 59 παρ. 2 ΚΠΔ αναβολή της άσκησης ποινικής δίωξης σε βάρος των ιδιοκτητών λόγω των τότε εκκρεμουσών δικών σε βάρος των Ρομά. Όμως μετά την απαλλαγή των Ρομά με αποφάσεις που μάλιστα επιβεβαίωναν το ψευδές των εγκλήσεων και καταθέσεων των ιδιοκτητών δεν έγινε γνωστό να ασκήθηκε ποινική δίωξη σε βάρος των ιδιοκτητών με αποτέλεσμα να υπάρχει πια ενδεχόμενη παραγραφή! Με την παρούσα αιτούμεθα η Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών να κάνει τις απαραίτητες ενέργειες στα πλαίσια της δικογραφίας αυτής και να ασκήσει ποινική και πειθαρχική δίωξη κατά παντός υπευθύνου για παραγραφή αδικημάτων που τυχόν διαπιστωθεί λαμβάνοντας υπόψη πως οι χειρισμοί αυτοί δημιουργούν την εντύπωση μεροληψίας της εισαγγελικής αρχής σε βάρος των Ρομά και υπέρ των μη Ρομά ψευδομηνυτών!
- Μη συμμόρφωση με καταδίκες από ΕΔΔΑ για θρησκευτικό όρκο
Στις 2 Οκτωβρίου 2014, το ΕΔΔΑ καταδίκασε για πέμπτη φορά την Ελλάδα για παραβίαση των άρθρων 9 και 13 της ΕΣΔΑ λόγω υποχρέωσης αποκάλυψης θρησκευτικών πεποιθήσεων κατά την διαδικασία ορκοδοσίας. Οι πέντε αποφάσεις εκδόθηκαν επί των προσφυγών Αλεξανδρίδης κατά Ελλάδας (21 Φεβρουαρίου 2008) και Δημητράς και άλλοι κατά Ελλάδας (3 Ιουνίου 2010, 3 Νοεμβρίου 2011, 8 Ιανουαρίου 2013 και 2 Οκτωβρίου 2014).
Με την απόφαση της 2 Οκτωβρίου 2014, επιδικαζόταν αποζημίωση 500 ευρώ καταβλητέα μέχρι τις 2 Απριλίου 2015 στο λογαριασμό της ΜΚΟ ΕΤΕΠΕ/ΕΠΣΕ. Η αποζημίωση αυτή δεν έχει καταβληθεί μέχρι σήμερα. Παρακαλούμε να σχηματισθεί δικογραφία σε βάρος των υπευθύνων της Διεύθυνσης Δημοσιονομικού Ελέγχου του Υπουργείου Οικονομικών και παντός άλλου υπευθύνου για τη μη έγκαιρη καταβολή της αποζημίωσης η οποία δημιουργεί υποχρέωση καταβολής τόκων και επίσης εκθέτει την Ελλάδα διεθνώς, καθώς η μη εκτέλεση θα αναφερθεί στην Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης που παρακολουθεί τη συμμόρφωση των χωρών-μελών με τις αποφάσεις του ΕΔΔΑ.
Σημαντικότερο όμως είναι η μη συμμόρφωση των δικαστικών και άλλων αρχών με την απόφαση παρά την αλλαγή της νομοθεσίας από τις 2 Απριλίου 2012 (Ν 4055/2012) με την κατάργηση της καταγραφής του θρησκεύματος μεταξύ των στοιχείων ταυτότητας μαρτύρων, κατηγορουμένων και συλλαμβανόμενων και την παροχή επιλογής μεταξύ πολιτικού και θρησκευτικού όρκου. Όπως σωστά ανέφερε η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ) μετά από εισήγηση του τότε Προέδρου της και νυν Γενικού Γραμματέα Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Κωστή Παπαϊωάννου, στις 5 Δεκεμβρίου 2013: «Παρατηρείται συχνά το φαινόμενο οι δικαστές της έδρας να μη δίνουν στο μάρτυρα τη δυνατότητα επιλογής μεταξύ θρησκευτικού ή πολιτικού όρκου, αλλά να του ζητάνε να ορκιστεί στο Ευαγγέλιο με αποτέλεσμα να πρέπει ο ίδιος ο μάρτυρας να ζητήσει να δώσει τον πολιτικό όρκο, ενισχύοντας έτσι ακόμα περισσότερο την πεποίθηση ότι δεν είναι χριστιανός ορθόδοξος… Είναι κοινή παραδοχή ότι, στη δικαστηριακή πρακτική, σπάνια εφαρμόζονται οι διατάξεις περί εναλλακτικής ορκοδοσίας του άρθρου 218 ΚΠΔ, καθότι δεν παρατηρείται συχνά το φαινόμενο ο δικαστής της έδρας να ρωτά, ως οφείλει, το μάρτυρα, πριν εξεταστεί στο ακροατήριο, αν προτιμά να δώσει θρησκευτικό ή πολιτικό όρκο.»[2]
Έχουμε αρχειοθετήσει εκατοντάδες καταθέσεις/εξηγήσεις/απολογίες/συλλήψεις στις οποίες παραβιάζεται η τροποποιηθείσα νομοθεσία με καταγραφή του θρησκεύματος (συχνά λανθασμένου ως Ορθοδόξου Χριστιανού για άτομα όπως πολλοί από τους προσφεύγοντες στο ΕΔΔΑ που είναι άθεοι/ες) και αναφορά στο θρησκευτικό όρκο και διαγραφή του για χειρόγραφη αντικατάσταση με πολιτικό όρκο μετά από δήλωση των εμπλεκόμενων ατόμων. Μεγάλο μέρος από αυτές αφορούν στελέχη του ΕΠΣΕ. Υποβάλλεται η παράκληση να σχηματίσετε δικογραφία για αυτές τις κατά συρροή παραβιάσεις της νομοθεσίας περί προσωπικών δεδομένων, παραβάσεις καθήκοντος και τυχόν άλλα αδικήματα από τις 2 Απριλίου 2012 μέχρι σήμερα.
- Μη συμμόρφωση με καταδίκες από ΕΔΔΑ για εκπαιδευτικό αποκλεισμό ή διαχωρισμό Ρομά
Το ΕΔΔΑ έχει καταδικάσει τρεις φορές την Ελλάδα για παραβίαση του Άρθρου 14 (απαγόρευση διακρίσεων) σε συνδυασμό με το Άρθρο 2 του Πρωτοκόλλου 1 (δικαίωμα στην εκπαίδευση) της ΕΣΔΑ λόγω εκπαιδευτικού αποκλεισμού παιδιών Ρομά ή διαχωρισμού τους σε σχολεία-γκέτο, στον Ασπρόπυργο Αττικής (5 Ιουνίου 2008 - Υπόθεση Σαμπάνης και Λοιποί κατά Ελλάδας και 11 Δεκεμβρίου 2012 - Υπόθεση Σαμπάνη και Λοιποί κατά Ελλάδας) και στους Σοφάδες Καρδίτσας (30 Μαΐου 2013 - Υπόθεση Λαβίδα και Λοιποί κατά Ελλάδας): και οι τρεις προσφυγές υποβλήθηκαν από το ΕΠΣΕ. Μετά την άρνηση των αρχών να συμμορφωθούν με την πρώτη απόφαση για τον Ασπρόπυργο υποβλήθηκαν το φθινόπωρο του 2009 νέα προσφυγή στο ΕΔΔΑ πουκατέληξε στη δεύτερη καταδίκημετά από τρία χρόνια και,με τα ίδια στοιχεία, έγκληση στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών (ΑΒΜ Γ2010/285 και ΕΓ 13-2013/359) η οποία, αν και έχει ενημερωθεί με τη δεύτερη καταδικαστική απόφαση του ΕΔΔΑ,είναι «ξεχασμένη» στα συρτάρια της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών με αποτέλεσμα να έχουν ήδη παραγραφεί κάποια από τα αδικήματα! Επίσης, μετά την άρνηση των αρχών να συμμορφωθούν με την απόφαση για τους Σοφάδες καταργώντας τον εκπαιδευτικό διαχωρισμό των παιδιών Ρομά, καταθέσαμε στις 9 Αυγούστου 2012 έγκληση στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Καρδίτσας (ΑΒΜ Α2012/807) της οποίας «η τύχη αγνοείται». Δεδομένου ότι έγινε γνωστό και στη Βουλή πως τη μη κατάργηση του εκπαιδευτικού διαχωρισμού έχει εγκρίνει αν δεν έχει αποφασίσει κεντρικά το Υπουργείο Παιδείας ποινικές ευθύνες πρέπει να αποδοθούν και στα υπεύθυνα στελέχη του.
Με την παρούσα αιτούμεθα η Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών να κάνει τις απαραίτητες ενέργειες στα πλαίσια της δικογραφίας για τον Ασπρόπυργο παραπέμποντας σε δίκη τους υπευθύνους και ασκώντας ποινική και πειθαρχική δίωξη κατά παντός υπευθύνου για παραγραφή αδικημάτων που τυχόν διαπιστωθεί λαμβάνοντας υπόψη πως οι χειρισμοί αυτοί δημιουργούν την εντύπωση μεροληψίας της εισαγγελικής αρχής σε βάρος των Ρομά και υπέρ των αρχών!
Επίσης αιτούμεθα να σχηματιστεί δικογραφία κατά παντός υπευθύνου του Υπουργείου Παιδείας και κάθε άλλης αρχής για την απόφαση μη συμμόρφωση με την απόφαση του ΕΔΔΑ και το συνειζόμενο εκπαιδευτικό διαχωρισμό των παιδιών Ρομά Σοφάδων Καρδίτσας.
Επιπρόσθετα, οι αποζημιώσεις 1000 ευρώ που έχουν επιδικασθεί από το ΕΔΔΑ σε κάθε προσφεύγοντα με τις αποφάσεις της 11 Δεκεμβρίου 2012 - Υπόθεση Σαμπάνη και Λοιποί κατά Ελλάδας και της 30 Μαΐου 2013 - Υπόθεση Λαβίδα και Λοιποί κατά Ελλάδας δεν έχουν καταβληθεί ενώ οι αποζημιώσεις 2000 ευρώ που έχουν επιδικασθεί στο ΕΠΣΕ για την καθεμιά από τις δύο προσφυγές έχουν καταβληθεί εκπρόθεσμα χωρίς την καταβολή των προβλεπόμενων τόκων! Παρακαλούμε να σχηματισθεί δικογραφία σε βάρος των υπευθύνων της Διεύθυνσης Δημοσιονομικού Ελέγχου του Υπουργείου Οικονομικών και παντός άλλου υπευθύνου για τη μη έγκαιρη καταβολή των αποζημιώσεων η οποία δημιουργεί υποχρέωση καταβολής τόκων και επίσης εκθέτει την Ελλάδα διεθνώς, καθώς η μη εκτέλεση θα αναφερθεί στην Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης που παρακολουθεί τη συμμόρφωση των χωρών-μελών με τις αποφάσεις του ΕΔΔΑ.
- Μη συμμόρφωση με συστάσεις ΟΗΕ και Συμβουλίου της Ευρώπης για τους Ρομά Σπάτων
Στις 8 Μαΐου 2015, ο Ειδικός Εισηγητής των Ηνωμένων Εθνών για τις σύγχρονες μορφές ρατσισμού, φυλετικών διακρίσεων, ξενοφοβίας και σχετιζόμενης μισαλλοδοξίας, Mutuma Ruteere έκανε μεταξύ άλλων την ακόλουθη δήλωση για τους Ρομά της Ελλάδας γενικά και τους Ρομά Σπάτων ειδικότερα:[3] «Οι Ρομά στην Ελλάδα, αν και στη συντριπτική τους πλειονότητα είναι Έλληνες πολίτες, συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν διακρίσεις και παραμένουν οικονομικά και κοινωνικά ευάλωτοι. Είχα την ευκαιρία να επισκεφτώ τον καταυλισμό στα Σπάτα, λίγο έξω από την Αθήνα και να συζητήσω ζητήματα που είχαν θέσει άλλοι απεσταλμένοι του ΟΗΕ και ευρωπαϊκοί μηχανισμοί. Είμαι προβληματισμένος σε σχέση με τις συνθήκες στέγασης, την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και άλλες κοινωνικές υπηρεσίες που δεν βελτιώθηκαν παρά τις διάφορες συστάσεις από αυτούς τους διεθνείς θεσμούς. Είναι απαράδεκτο τα παιδιά τους να μην μπορούν να πάνε σχολείο και να ολοκληρώσουν τη βασική πρωτοβάθμια εκπαίδευση, καθώς ζουν στον καταυλισμό αυτό για πάνω από 15 χρόνια. Το γεγονός ότι ο καταυλισμός δεν είναι συνδεδεμένος με το δίκτυο ηλεκτρικού ρεύματος έχει επιπτώσεις τόσο στην εκπαίδευση όσο και στην υγεία των παιδιών. Παρόλο που ενημερώθηκα για σχέδια εκπόνησης μίας ολοκληρωμένης στρατηγικής ένταξης των Ρομά, καλώ την Κυβέρνηση να λάβει υπόψη και να εφαρμόσει επειγόντως τις πολυάριθμες συστάσεις των προηγούμενων απεσταλμένων του ΟΗΕ και ευρωπαϊκών θεσμών.»
Πολυάριθμες συστάσεις των προηγούμενων απεσταλμένων του ΟΗΕ και ευρωπαϊκών θεσμών
ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ECRI ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (πέμπτος κύκλος επιτήρησης) Υιοθετήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2014 Δημοσιεύτηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2015
|
110. Οι συνθήκες διαβίωσης σε πολλούς καταυλισμούς Ρομά στην Ελλάδα εξακολουθούν να αποτελούν ένα λόγο ανησυχίας. Μερικοί οικισμοί βρίσκονται σε πλήρη απομόνωση από τον υπόλοιπο πληθυσμό, χωρίς τρεχούμενο νερό ή ηλεκτρικό ρεύμα, χωρίς θέρμανση το χειμώνα και στέγες που στάζουν, σε ορισμένες περιπτώσεις και, χωρίς αποχετευτικό σύστημα ή πρόσβαση σε μέσα μαζικής μεταφοράς. Επιπλέον, πολλές αναγκαστικές εξώσεις των Ρομά έλαβαν χώρα χωρίς να προσδιορίζεται ένα κατάλληλο μέρος για την εγκατάσταση ενός ασφαλούς και νόμιμου οικισμού και χωρίς επαρκή πρόσβαση σε ένδικα μέσα.76
111. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Διεθνούς Δικτύου Ρομά, μετά από μια μελέτη που διεξήχθη σε συνεργασία με το Ελληνικό Υπουργείο Εργασίας, περίπου 80% των πρόχειρων οικισμών Ρομά και 20% των οικισμών που αποτελούνται από συνδυασμό σπιτιών και πρόχειρων κατασκευών, δεν ήταν συνδεδεμένοι στο εθνικό δίκτυο παροχής ηλεκτρικής ενέργειας. 31 από 37 πρόχειρους καταυλισμούς δεν ήταν συνδεδεμένοι με το σύστημα ύδρευσης και 26 δεν είχαν εγκαταστάσεις αποχέτευσης.77
112. Η ECRI συνιστά στις ελληνικές αρχές να λάβουν μέτρα για την αντιμετώπιση της κατάστασης των Ρομά που ζουν σε οικισμούς ανεπαρκών προδιαγραφών.
113. Η αντιπροσωπεία της ECRI επισκέφθηκε έναν οικισμό Ρομά στα Σπάτα. Βρισκόταν σε μια απομονωμένη τοποθεσία. Οι κάτοικοί του είχαν μεταφερθεί εκεί από την τοπική αρχή από άλλο οικισμό.78 Τους είχαν παρασχεθεί ορισμένα προκατασκευασμένα σπίτια, όχι όμως και άλλες παροχές. Η έλλειψη πρόσβασης σε συστήματα ύδρευσης, αποχέτευσης και ηλεκτρικού ρεύματος δεν αντιμετωπίστηκε ποτέ. Σε μία τουλάχιστον περίπτωση, οι αρχές φέρεται να εξήγησαν ότι ο οικισμός δεν μπορεί να συνδεθεί με τα δίκτυα κοινής ωφέλειας λόγω της θέσης του κοντά στο αεροδρόμιο της Αθήνας, όπου στην πραγματικότητα η στέγαση συνήθως επιτρέπεται.
114. Στους Ρομά που ζουν στον οικισμό δεν έχει επιτραπεί η εγγραφή στην τοπική αρχή, επειδή δεν μπορούν να παρέχουν λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος ή νερού ως απόδειξη κατοικίας. Μερικά παιδιά Ρομά από τον οικισμό είχαν αρχικά εγγραφεί στο τοπικό σχολείο, από όπου διώχτηκαν και στη συνέχεια δεν έγινε αποδεκτή η εκ νέου εγγραφή τους λόγω της έλλειψης καταχώρισης κατοικίας. Το πρόβλημα αναγνωρίζεται από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων ως ευρέως διαδεδομένο εμπόδιο για την εγγραφή στο σχολείο των παιδιών Ρομά.
_________________________
76 Τον Δεκέμβριο 2009, η EuropeanSocialCommittee διαπίστωσε, για δεύτερη φορά μέσα σε πέντε χρόνια, παραβιάσεις του άρθρου 16 του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη, με την αιτιολογία ότι ένας σημαντικός αριθμός οικογενειών Ρομά συνέχισαν να ζουν σε συνθήκες που δεν πληρούν τις ελάχιστες προδιαγραφές και ότι οι οικογένειες Ρομά συνέχισαν να εκδιώκονται βίαια σε παραβίαση του Χάρτη. Η καταγγελία ανέφερε λεπτομερώς τη συνεχιζόμενη αδυναμία της ελληνικής κυβέρνησης να παράσχει επαρκή στέγαση και τη σχετική υποδομή για τους Ρομά, καθώς και τη συμμετοχή της σε πάνω από 20 αναγκαστικές εξώσεις από το 2004. Υπογράμμισε επίσης τις συστηματικές διακρίσεις που υφίστανται οι Ρομά και την έλλειψη επαρκών εγγυήσεων και διορθωτικών μέτρων.
77 ERTF, 2013, σ. 10.
78 Απόφαση 177/1995 του Δημοτικού Συμβουλίου Σπάτων, εκτελέστηκε τον Οκτώβριο 2000.
Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας
(European Commission against Racism and Intolerance-ECRI)
ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ECRI ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
(τέταρτος κύκλος επιτήρησης)
Υιοθετήθηκε στις 2 Απριλίου 2009
Δημοσιεύθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2009
http://www.coe.int/t/dghl/monitoring/ecri/Country-by-country/Greece/GRC-CbC-IV-2009-031-GRC.pdf
Αποσπάσματα με αναφορές στους Ρομά των Σπάτων
«53. Η ECRI σημειώνει με ανησυχία ότι οι Ρομά παραμένουν σε πολύ μειονεκτική θέση αναφορικά με την εκπαίδευση (…) Η ECRI ενημερώθηκε ότι στα Σπάτα, όπου υπήρξε αρχικά άρνηση για την εγγραφή στο σχολείο παιδιών Ρομά, τα παιδιά αυτά φοιτούν τώρα στο σχολείο σε ξεχωριστή τάξη για να τους δώσουν τη δυνατότητα να προσαρμοστούν σταδιακά στο περιβάλλον του σχολείου. Ενώ κατανοεί την ανάγκη να ενσωματωθούν σταδιακά τα παιδιά στο σχολικό περιβάλλον, η ECRI επιθυμεί να επιστήσει την προσοχή των ελληνικών αρχών στη θέση της για το ζήτημα αυτό όπως αναφέρεται στην υπ’ αριθμό 10 Σύσταση Γενικής Πολιτικής για την καταπολέμηση του ρατσισμού και τις φυλετικές διακρίσεις μέσα και μέσω της σχολικής εκπαίδευσης. Σε αυτή τη Σύσταση Γενικής Πολιτικής, η ECRI συνιστά να υπάρξει μέριμνα, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις και για περιορισμένη χρονική περίοδο, για προπαρασκευαστικά τμήματα για μαθητές από ομάδες μειονοτήτων, εάν κάτι τέτοιο δικαιολογείται από αντικειμενικά και λογικά κριτήρια και είναι προς το συμφέρον του παιδιού. (…)
70. Ενώ έδωσε προσοχή στα παραπάνω μέτρα, η ECRI παρατήρησε σε μια επιτόπου επίσκεψη σε καταυλισμούς Ρομά στον Ασπρόπυργο και τα Σπάτα κοντά στην Αθήνα, ότι οι συνθήκες διαβίωσης κάποιων Ρομά εξακολουθούν να είναι απαράδεκτα κατώτερες των διεθνών προτύπων. Η ECRI αναγνωρίζει ότι κάποιοι καταυλισμοί έχουν δημιουργηθεί εντός του πλαισίου του νόμου και άλλοι όχι. Ωστόσο, ανησυχεί για το ότι όπως παρατηρήθηκε στον Ασπρόπυργο και τα Σπάτα, κάποιοι καταυλισμοί Ρομά είναι απολύτως απομονωμένοι από τον υπόλοιπο πληθυσμό, χωρίς τρεχούμενο νερό ή ηλεκτρικό και χωρίς αποχετευτικό σύστημα ή πρόσβαση σε δημόσια συγκοινωνία. Οι καταυλισμοί αυτοί δεν είναι εύκολα προσβάσιμοι και δεν υπάρχουν ασφαλτοστρωμένοι δρόμοι που να οδηγούν σε αυτούς και οι κάτοικοί τους ζουν σε αυτοσχέδια ή προκατασκευασμένα σπίτια, χωρίς θέρμανση το χειμώνα και στέγες που στάζουν σε ορισμένες περιπτώσεις, αφήνοντας έτσι τα ευπαθή άτομα όπως παιδιά, εγκύους και τους ηλικιωμένους ιδιαίτερα εκτεθειμένους σε ασθένειες. Οι Ρομά που ζουν στους καταυλισμούς αυτούς αντιμετωπίζουν επίσης στην καλύτερη περίπτωση αδιαφορία και στη χειρότερη εχθρικότητα (όπως παρατηρήθηκε στον Ασπρόπυργο) από την πλευρά κάποιων από τις τοπικές αρχές και όσων δεν είναι Ρομά. (…)
76. Ενώ χαιρετίζει τα παραπάνω μέτρα, η ECRI δεν γνωρίζει για τους ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους που διατίθενται σε αυτά. Όπως σημειώθηκε και επιτόπου (στα Σπάτα και τον Ασπρόπυργο), υπάρχουν ακόμη καταυλισμοί Ρομά που θα πρέπει να επωφεληθούν, σε μεγάλο βαθμό, από αυτά τα μέτρα καθώς δεν έχουν εύκολη, άμεση και μόνιμη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας ή κοινωνικές. Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, αυτό αφήνει ομάδες όπως τις γυναίκες και τα παιδιά σε ιδιαίτερα ευπαθή κατάσταση, ειδικά εξαιτίας των συνθηκών διαβίωσης που αναφέρθηκαν παραπάνω στους καταυλισμούς αυτούς.
101. (…) Η ECRI έχει λάβει επίσης αναφορές από Ρομά που δεν αντιμετωπίστηκαν ισότιμα από το δικαστικό σύστημα, με περιπτώσεις που ήταν εναντίον των μελών αυτής της ομάδας να ερευνώνται άμεσα ενώ εκείνες στις οποίες οι Ρομά είναι οι ενάγοντες να χρειάζονται συνήθως περισσότερο χρόνο για να επιλυθούν ή/και να έχουν αποτελέσματα που δεν σέβονται πάντα απόλυτα τα δικαιώματα του ενάγοντα Ρομά. Η ECRI δεν γνωρίζει τα μέτρα που ελήφθησαν για την αύξηση της ενημέρωσης ανάμεσα στους δημοσίους υπαλλήλους σχετικά με την απαγόρευση των διακρίσεων, αλλά αυτό φαίνεται απαραίτητο, ακόμη και σε τοπικό επίπεδο, όπου η ECRI έχει επισημάνει στα Σπάτα και τον Ασπρόπυργο ότι οι Ρομά που ζουν σε καταυλισμούς δεν ωφελούνται από την απαιτούμενη προσοχή των τοπικών κοινωνικών υπηρεσιών.»
United Nations
Report of the independent expert on minority issues, Gay McDougall*
Addendum
MISSION TO GREECE**
(8-16 September 2008)
http://daccess-ods.un.org/TMP/3973659.html
Excerpts with references to Spata Roma
53. The Roma settlement near Spata is located on a hill top five kilometers from the town, accessible only via a rough track. The community was relocated by the local government in 2000 after being evicted from a previous location on the outskirts of the town. It is therefore a temporary State sponsored settlement on land ceded by the State. Prefabricated housing units were provided from the State budget. Currently over 20 families including about 20 children of primary school age, live on the site. Unverified claims suggest that the site was previously used for disposal of toxic waste.
54. The settlement is not serviced with electricity, running water or regular garbage/waste collection services. It relies on generators and two water storage tanks provide water for washing and drinking. Community members described problems including lack of adequate quantities of water and poor water quality due to mould inside the storage tanks. Human waste is stored in cess pits that should be cleared frequently. Community members noted that they frequently overflow causing health risks including cases of Hepatitis A, while confirming they do have access to health care.
55. Families are not permitted to extend prefabricated homes provided by the State beyond the original 25 square meters, regardless of the number of occupants. Families have no documents to establish legal residence in the settlement. Some families (reportedly 3 or 4) had applied to a government housing loans scheme for Roma families. However since families survive by scavenging, salvaging and begging, it was considered highly unlikely that any would meet income criteria. The government subsequently informed the Independent Expert that five families have been granted loans of 60,000 Euros each. (…)
60. During the visit to the Spata area it was highlighted that none of the children living in the Roma settlement currently attend school. Following a visit by European Parliamentarians in 2003, a bus was provided to take about 18 children to school, however it ceased operation reportedly due to lack of funds. The settlement is some five kilometers from the nearest school making it extremely difficult for young children to attend without transport provision. One mother stated that her children were refused registration, reportedly on the grounds that the school was full and there are no special facilities for Roma children. She was told that the children should have been registered previously, but she had never been informed of this requirement. (…)
72. Despite positive initiatives at the national level, problems of local government implementation continue. Some commentators noted that government credit lines that could benefit the Roma exist but are not taken up by municipalities. Reportedly the Roma bought land close to Spata but the Municipality “revolted” and did not allow the settlement, allegedly arguing that there should not be a Roma settlement on the road to the airport. One commentator noted: “Mayors lose votes by helping Roma ... they don’t want to give them the conditions that would enable them to stay.”
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
13 Ιουνίου 2001
ΘΕΜΑ: Η ΚΟΡΥΦΑΙΑ ΕΜΠΕΙΡΟΓΝΩΜΩΝ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΡΟΜΑ ΚΑΤΑΓΓΕΛΛΕΙ ΤΗ ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΜΕΝΗ
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΑΡΤΧΑΪΝΤ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΡΟΜΑ
Το Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι (ΕΠΣΕ) και η Ελληνική Ομάδα για τα Δικαιώματα των Μειονοτήτων (ΕΟΔΜ) επισημαίνουν τις δηλώσεις της Josephine Verspaget, Προέδρου της Ομάδας Εμπειρογνωμόνων του Συμβουλίου της Ευρώπης για τους Ρομά/Τσιγγάνους, στο κλείσιμο της τριήμερης παραμονής της στην Αθήνα, που περιλάμβανε επισκέψεις σε καταυλισμούς Ρομά στον Ασπρόπυργο, το Χαλάνδρι, το Μαρούσι (Ολυμπιακό Στάδιο) και τα Σπάτα. «Υπάρχουν συνθήκες θεσμοθετημένου απαρτχάιντ για πολλούς Ρομά, όταν τους εγκαθιστούν διά της βίας σε απομονωμένες περιοχές μακριά από την υπόλοιπη κοινωνία», δήλωσε στα ελληνικά ΜΜΕ η κ. Verspaget. «Ακόμα και ο Συνήγορος του Πολίτη συμφώνησε ότι η εγκατάσταση των Ρομά σε τέτοιες περιοχές, όπως στα Σπάτα, σε εφαρμογή του άρθρου 3.1 υπουργικής απόφασης του 1983, αποτελεί μορφή θεσμοθετημένου απαρτχάιντ» πρόσθεσε η κ. Verspaget. Η διάταξη εκείνη αναφέρει: «Οι χώροι οργανωμένης εγκαταστάσεως των πλανοδίων νομάδων (αθιγγάνων, κτλ) που θα καθορισθούν, σύμφωνα με το άρθρο 2 της παρούσας, πρέπει να βρίσκονται έξω από κατοικημένες περιοχές και σε ικανή απόσταση από το εγκεκριμένο σχέδιο η από τις τελευταίες συνεχόμενες κατοικίες.» (κοινή υπουργική απόφαση αρ. A5/696/25.4-11.5.83 των Υπουργών Εσωτερικών και Υγείας με τίτλο «Υγειονομική Διάταξη για την οργανωμένη εγκατάσταση πλανοδίων νομάδων», ΦΕΚ Β’ 243)
Η κ. Verspaget δήλωσε επίσης τα εξής: «Αποτελεί επίσης διάκριση το γεγονός ότι οι Ρομά που εγκαταστάθηκαν στα Σπάτα ήταν εγκατεστημένος πληθυσμός, επομένως η εφαρμογή εκείνης της απόφασης απαρτχάιντ τους μετέτρεπε στην πραγματικότητα και αυτούς σε ‘νομάδες’. Την ίδια στιγμή, έχουν εγκατασταθεί από τον περασμένο Οκτώβριο χωρίς κανένα έγγραφο ιδιοκτησίας ή μισθωτήριο των ακινήτων, σε πρώην χωματερή αποβλήτων του ΝΑΤΟ, μολυσμένη ενδεχομένως από τοξικά απόβλητα. Δεν υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα, παιδική χαρά για τα παιδιά, που έχουν επίσης στερηθεί τη μόρφωσή τους, καθώς δεν υπάρχουν δημόσιες συγκοινωνίες ούτε και ειδικά λεωφορεία για τους μαθητές, ενώ ο οικισμός απέχει 5 χλμ από το τελευταίο σπίτι των Σπάτων και 1,5 χλμ από αυτήν την απόσταση είναι χωματόδρομος. Η κυβέρνηση παραδέχτηκε ότι αυτός ο οικισμός ήταν λάθος και προσπάθησε να ρίξει το φταίξιμο στις τοπικές αρχές. Όμως η κεντρική κυβέρνηση χρηματοδότησε με συνολικά 84 εκατομμύρια δρχ. αυτή τη μετεγκατάσταση, επομένως φέρει εξίσου την ευθύνη. Στον Ασπρόπυργο, είδα ένα από τα χειρότερα μέρη που έχω επισκεφθεί στη ζωή μου –και έχω βρεθεί σε πολλούς προσφυγικούς καταυλισμούς στην Αφρική και την Ασία. Είναι ντροπή να ζουν οι Ρομά σε τέτοιες συνθήκες στη μέση ενός σκουπιδότοπου: χωρίς νερό, χωρίς ηλεκτρικό, ξυπόλυτα παιδιά με δερματοπάθειες και χωρίς πρόσβαση σε σχολείο. Και πάλι, η κυβέρνηση έριξε το φταίξιμο στις τοπικές αρχές, όμως τους θύμισα ότι η κεντρική κυβέρνηση είναι εκείνη που είναι υπόλογη για την υλοποίηση των διεθνών προτύπων για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Στην περιοχή γύρω από το Ολυμπιακό Στάδιο, όπου πρόκειται να γίνουν οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004, υπάρχουν ‘Χαλκιδαίοι’ Ρομά που είναι εγκατεστημένοι εκεί επί 50 χρόνια, επίσης σε άθλιες συνθήκες. Έχουν έτσι ιστορικό δικαίωμα να μετεγκατασταθούν σε κοντινή περιοχή που να τους είναι αποδεκτή και με ευπρεπείς κατοικίες, και όχι να σταλούν σε μακρινές περιοχές όπως τα Σπάτα. Η κυβέρνηση υποσχέθηκε ότι θα βοηθήσει να βρεθούν τέτοιοι χώροι και ότι θα τους χορηγήσει δάνεια με ευνοϊκούς όρους για να χτίσουν τα σπίτια τους, ως μέρος ενός νέου φιλόδοξου προγράμματος, η αποτελεσματικότητα του οποίου, όμως, μένει να αποδειχθεί στην εφαρμογή του. Έχουμε ζητήσει επίσης από την Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου να διερευνήσει αυτές τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, περιλαμβανομένου του γεγονότος ότι ορισμένοι Ρομά είναι ανιθαγενείς, δηλαδή παράνομοι στην ίδια τους τη χώρα, ενώ άλλοι δεν έχουν πιστοποιητικά απορίας που θα τους έδιναν πρόσβαση σε κοινωνικά κονδύλια, καθώς η γραφειοκρατία τους ζητά τόσο πολλά έγγραφα, και τους στέλνει από γραφείο σε γραφείο, ώστε τους αποθαρρύνει. Πρέπει να παραδεχτώ ότι συγκλονίστηκα από τις συνθήκες διαβίωσης των Ρομά που επισκέφθηκα εδώ».
Την κ. Verspaget συνόδεψαν στην Ελλάδα, και στις επισκέψεις της στις ελληνικές αρχές, η Maria Ochoa-Llido, Επικεφαλής του Τμήματος Μετανάστευσης και Ρομά/Τσιγγάνων, και η Ελένη Τσετσέκου από τη Γενική Διεύθυνση IV για την Εκπαίδευση. Ήρθαν στην Ελλάδα μετά από πρόσκληση του ΕΠΣΕ και της ΕΟΔΜ για να συμμετάσχουν σε μιαν ημερίδα για εκπροσώπους των Ρομά και ΜΚΟ για τα δικαιώματα των Ρομά, όπου έγινε επίσης εκτεταμένη ανταλλαγή απόψεων με εμπειρογνώμονες από τον Συνήγορο του Πολίτη.
Για τον εκπαιδευτικό αποκλεισμό των παιδιών Ρομά Σπάτων από το 2000 έως σήμερα –με μερικές εξαιρέσεις- μετά από μήνυσή μας στις 14 Νοεμβρίου 2013 έχει σχηματισθεί στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών δικογραφία (ΑΒΜ Β2014/57 ΕΓ 18-2014/313) η οποία και αυτή «υπνώττει». Παρακαλούμε να επισυναφθούν τα παραπάνω κείμενα που αφορούν τόσο τον εκπαιδευτικό αποκλεισμό όσο και τις παράνομες απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης και απουσία νομιμότητας που έχει επιβάλει η πολιτεία στους Ρομά Σπάτων στη δικογραφία και να προχωρήσει κατά προτεραιότητα η επεξεργασία της ιδίως καθώς υπάρχει παραγραφή των ποινικών ευθυνών για τον εκπαιδευτικό αποκλεισμό και τις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης για την περίοδο πριν το 2011.
- Σκάνδαλο εκατομμυρίων ευρώ για έργα για καταυλισμούς Ρομά Σπάτων και Ασπροπύργου;
Η ακόλουθη επιστολή στάλθηκε στον Αντιπεριφερειάρχη Ανατολικής Αττικής Πέτρο Φιλίππου και στο Δήμαρχο Σπάτων-Αρτέμιδας Δημήτρη Μάρκου. Απάντηση δεν στάλθηκε ενισχύοντας την υποψία ότι το μεγαλύτερο μέρος του κονδυλίου των 3,8 εκατομμυρίων ευρώ για τους Ρομα Σπάτων δεν εκταμιεύθηκε γιατί δεν υπήρχε επιθυμία του Δήμου να κάνει τα έργα ή εκταμιεύθηκε και σκανδαλωδώς διατέθηκε αλλού, όπως έγινε με ανάλογο κονδύλι για τους Ρομά Χαλανδρίου για την κατάχρηση του οποίου ο τότε Δήμαρχος και άλλοι εμπλεκόμενοι έχουν παραπεμφθεί σε δίκη. Επίσης υπάρχει ανάλογη υποψία για το μεγαλύτερο μέρος του κονδυλίου των 5,3 εκατομμυρίων ευρώ για τους Ρομά Ασπροπύργου που δεν εκταμιεύθηκε γιατί δεν υπήρχε επιθυμία του Δήμου να κάνει τα έργα ή εκταμιεύθηκε και σκανδαλωδώς διατέθηκε αλλού ίσως με το χαρακτηρισμό έργων ως αφορώντα «και τους καταυλισμούς Ρομά» για να γίνουν όμως τα έργα εκτός αυτών. Παρακαλούμε να σχηματισθεί δικογραφία σε βάρος των υπευθύνων για την κακοδιαχείριση των κονδυλίων 9,1 εκατομμυρίων ευρώ είτε λόγω άρνησης άντλησης για να γίνουν τα αντίστοιχα έργα είτε λόγω άντλησης για να γίνουν έργα που δεν είχαν όμως τους Ρομά ως ωφελούμενους.
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΣΥΜΦΩΝΙΩΝ ΤΟΥ ΕΛΣΙΝΚΙ (ΕΠΣΕ)
Τ.Θ. 60820, 15304 Γλυκά Νερά, Tηλ. 2103472259 Fax: 2106018760
email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.ιστοσελίδα: http://cm.greekhelsinki.gr/
______________________________________________
Κύριο Πέτρο Φιλίππου, Αντιπεριφερειάρχη Ανατολικής Αττικής Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Κύριο Δημήτρη Μάρκου, Δήμαρχο Σπάτων-Αρτέμιδας Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
3 Αυγούστου 2015
«Εγκεκριμένος προϋπολογισμός έργων 3,8 εκατομμυρίων ευρώ για τους Ρομά Σπάτων»
Κύριε Αντιπεριφερειάρχα και Κύριε Δήμαρχε
Κατά την προχθεσινή κοινή επίσκεψη που κάνατε μετά από πρόσκλησή μας στους Ρομά Σπάτων μαζί με τη Μαρία Γιαννακάκη, την Αλεξία Τσαγκάρη δημοσιογράφο του Vice και οκτώ εθελοντές/τριες του ΕΠΣΕ, σας δώσαμε τη συνημμένη επιστολή της 15 Σεπτεμβρίου 2008 του τότε Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Εσωτερικών Πάτροκλου Γεωργιάδη στην επισκεπτόμενη την Ελλάδα Ειδική Εισηγήτρια του ΟΗΕ για Μειονοτικά Θέματα GayMcDougall στο οποίο αναφερόταν έγκριση από το 2004 έργων προϋπολογισμού 3,75 εκατομμυρίων ευρώ και παρακαλέσαμε να αναζητήστε αν σχετικά κονδύλια είναι διαθέσιμα ακόμα ώστε να ενταχθούν εκεί έργα που κρίθηκαν από όλους και όλες μας απαραίτητα.
Προς μεγάλη έκπληξή μας, ο παριστάμενος Συμπαραστάτης του Δημότη Χρήστος Ποθουλάκης επέμενε πως το έγγραφο αυτό δεν σημαίνει τίποτε επειδή δεν έχει αριθμό πρωτοκόλλου και στη συνέχεια σχεδόν υπονόησε πως θα μπορούσε να είναι πλαστό. Κατόπιν και οι δύο σας μου είπατε πως η αναφορά στο έγγραφο αυτό δεν έπρεπε να έχει γίνει γιατί πυροδότησε αντιδράσεις των παριστάμενων Ρομά ενώ ο Δήμος δεν είχε ιδέα για τον κονδύλι αυτό. Δήλωσα επίμονα και έντονα πως η αμφισβήτηση του περιεχομένου αν όχι και της γνησιότητας του εγγράφου αυτού από ανεξάρτητη αρχή ήταν απαράδεκτη, αντίθετη με το κύρος που έπρεπε να έχει μια ανεξάρτητη αρχή και τελικά συκοφαντική για μένα. Όπως ήταν άστοχη και η αμφισβήτηση του προϋπολογισμού αυτού όχι μόνο από σας αλλά και από τον Αντιδήμαρχο Αντώνη Τούντα που ήταν Δήμαρχος στο παρελθόν και γνώριζε καλά τα εγκριθέντα κονδύλια, ενδεχομένως μετά από αιτήματα του Δήμου, το πόσα από αυτά αντλήθηκαν και πού δαπανήθηκαν.
Ο Δήμος γνωρίζει ασφαλώς πως και στη Βουλή στις 25 Ιουλίου 2013 ο τότε Υπουργός Εσωτερικών Γιάννης Μιχελάκης απαντώντας σε ερώτηση του τότε βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Πέτρου Τατσόπουλου αναφέρθηκε σε εγκεκριμένο προϋπολογισμό έργων 3,8 εκατομμυρίων ευρώ για τους Ρομά Σπάτων: «ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΙΧΕΛΑΚΗΣ (Υπουργός Εσωτερικών): (...) Και επειδή κάνατε ειδική αναφορά στην ερώτησή σας στον Ασπρόπυργο και στα Σπάτα, θα ήθελα να θυμίσω ότι στο πλαίσιο του ολοκληρωμένου προγράμματος δράσης για την κοινωνική ένταξη των Ελλήνων Ρομά και ιδίως στον άξονα της χρηματοδότησης βασικών υποδομών στέγασης που υλοποιήθηκε την περίοδο 2002-2008 από το Υπουργείο Εσωτερικών, ειδικώς για τους Δήμους Ασπροπύργου και Σπάτων έχουν εγκριθεί έργα Προϋπολογισμού 5,3 εκατομμυρίων για τον Ασπρόπυργο και 3,8 εκατομμυρίων για τα Σπάτα.» (http://www.hellenicparliament.gr/Praktika/Synedriaseis-Olomeleias?sessionRecord=e896a617-1c19-4705-8885-c2c6b8dead5d). Όπως γνωρίζει ότι ανάλυση του κονδυλίου αυτού βρίσκεται στο συνημμένο απόσπασμα έκθεσης του Υπουργείου Απασχόλησης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης του 2009. Κατά συνέπεια η αμφισβήτηση μόνο υποψίες δημιουργεί.
Κατόπιν αυτών περιμένω να ανακαλέσετε τους προσβλητικούς για μένα χαρακτηρισμούς, να ζητήσετε την αποπομπή του Χρήστου Ποθουλάκη από μια θέση που απαιτεί ανεξαρτησία, σοβαρότητα και κύρος και όχι εχθρότητα προς τους Ρομά και το ΕΠΣΕ, την οποία άλλωστε είχε δείξει και νωρίτερα, και εξευτελισμό των διεθνών σχέσεων του κράτους και να με πληροφορήσει ο Δήμος ΑΜΕΣΑ εμάς και τους Ρομά τι γνώριζε θεσμικά για τα κονδύλια αυτά, πόσα εκταμιεύτηκαν και για ποια έργα.
Με τιμή
Παναγιώτης Δημητράς, Εκπρόσωπος ΕΠΣΕ
Με τιμή
Παναγιώτης Δημητράς
Εκπρόσωπος ΕΠΣΕ
[1]https://wcd.coe.int/ViewDoc.jsp?Ref=CommDH(2013)6&Language=lanGreek&Ver=original&BackColorInternet=B9BDEE&BackColorIntranet=FFCD4F&BackColorLogged=FFC679
[3]http://www.ohchr.org/Documents/Issues/Racism/statement_visitGreece2015_GR.doc
Συνοπτικά η υπόθεση: http://booksjournal.gr/slideshow/item/1350-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1-2015-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%81%CE%AF%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82,-%CF%81%CE%B1%CF%84%CF%83%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82,-%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BC%CF%89%CF%81%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1
