Συγγραφέας που κατάφερε να συγκεράσει την ηπειρωτική ιδιόλεκτο με την Ελλάδα, την κοινωνική πραγματικότητα με την πολιτική, πάντα από την πλευρά της διεκδίκησης μιας πιο ελεύθερης συνθήκης, ήταν ο Νίκος Χουλιαράς, που παρουσιάστηκε ξαφνικά στη λογοτεχνία, με τον Λούσια, ένα κείμενο που αγαπήθηκε βαθύτατα. Η μετάδοσή του, μάλιστα, από την κρατική ραδιοφωνία, από το Τρίτο Πρόγραμμα του Μάνου Χατζιδάκι, έγινε η αφορμή αποχώρησης του συνθέτη από το Τρίτο, αφού αρνήθηκε να δεχτεί τη λογοκρισία και το κόψιμο της μετάδοσης ανάγνωσης του έργου με πρόσχημα ότι χρησιμοποιούνταν «κακές» λέξεις και βωμολοχίες.
Ο Νίκος Χουλιαράς (1940-2015) γεννήθηκε στα Γιάννινα. Εκτός της σημαντικής λογοτεχνικής του ταυτότητας, ήταν κι ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους ζωγράφους, το στυλ του οποίου καθόρισε για πολλά χρόνια το ύφος των βιβλίων του οίκου Νεφέλη.
Κατά το χρονικό διάστημα 1965-1970 ασχολήθηκε με τη μουσική, υπήρξε ένας από τους εκπροσώπους της τάσης που ονομάστηκε «Νέο Κύμα». Έγραψε πολλά τραγούδια –που τα τραγούδησε ο ίδιος, καθώς και άλλοι γνωστοί τραγουδιστές– με μεγάλη επιτυχία. Ήταν, επίσης, ο πρώτος που έκανε διασκευές δημοτικών τραγουδιών και παρουσίασε τα ηπειρώτικα στο κοινό της Αθήνας.
Έχουν εκδοθεί τα παρακάτω βιβλία του: Σαράντα Σχέδια, Ώρα 1974, Νεφέλη 1985· Ζωγραφική-Κείμενα, Κέδρος 1978 (Α΄ βραβείο στη Διεθνή Έκθεση της Λειψίας για το καλύτερα σχεδιασμένο βιβλίο στον κόσμο)· Ο Λούσιας, Κέδρος 1979, Νεφέλη 1987· Το Μπακακόκ, Κέδρος 1981, Νεφέλη 1988· Το χιόνι που ήξερα, Κέδρος 1983 (Γ΄ βραβείο στη Διεθνή Έκθεση της Λειψίας για το καλύτερα σχεδιασμένο βιβλίο στόν κόσμο)· Ζωή την άλλη φορά, Νεφέλη 1985· Το άλλο μισό, Νεφέλη 1987· Ο χρόνος είναι πάντα με το μέρος του, Νεφέλη 1989· Μια ιστορία του μακρύ χειμώνα, Νεφέλη 1990· Η μέσα βροχή, Νεφέλη 1991· Νίκος Χουλιαράς - Ζωγραφική 1966-1991, Εκδόσεις Εργαστήρι 1992· Οι λεπτομέρειες του μαύρου, Νεφέλη 1993· Οι ζωγραφιές του νυχτερινού χάρτη, Νεφέλη 1994· Στο σπίτι του εχθρού μου, Νεφέλη 1995· Οι κατοικήσιμοι τόποι της ζωγραφικής, Νεφέλη 1997· Μία μέρα πριν δύο μέρες μετά, Νεφέλη 1998· Εικόνες στο ύψος της ζωής, Νεφέλη 2000· Το εργαστήριο του ύπνου, Νεφέλη 2001· Οι εξοχές του νου, Νεφέλη 2003· Νερό στο πρόσωπο, Νεφέλη 2005· Οι μαύρες ζωγραφιές, Νεφέλη 2006.
Διηγήματά του έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, τα ιταλικά, τα αγγλικά, τα σουηδικά και τα γερμανικά, ενώ έχουν εκδοθεί στα γαλλικά από τον εκδοτικό οίκο Hatier η συλλογή διηγημάτων Το Μπακακόκ και τα μυθιστορήματα Ο Λούσιας, Ζωή την άλλη φορά, και Στο σπίτι του εχθρού μου.
Το 1996 ήταν υποψήφιος για το Ευρωπαϊκό Αριστείο Λογοτεχνίας με το βιβλίο Στο σπίτι του εχθρού μου.
Έχουν μεταφερθεί στην τηλεόραση διηγήματά του. Το μυθιστόρημά του Ο Λούσιας έγινε τηλεοπτική σειρά και μεταδόθηκε από την ΕΤ-1 το 1989.
Έχει λάβει μέρος σε πάρα πολλές ομαδικές εκθέσεις ζωγραφικής στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και εκπροσώπησε την Ελλάδα στην VIII Biennale της Αλεξάνδρειας το 1969, στην έκθεση που έγινε στην Εθνική Πινακοθήκη για την πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης το 1985, στη μεγάλη έκθεση του μουσείου του Dallas των Η.Π.Α. το 1990 και στην παγκόσμια έκθεση EXPO ’92 που έγινε στη Σεβίλλη.
Έργα του βρίσκονται στην Εθνική Πινακοθήκη καθώς και σε ιδιωτικές συλλογές, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ:
ASTOR, Αθήνα, 1969 - ASTOR, Αθήνα, 1972 - ΑΙΘΟΥΣΑ ΤΕΧΝΗΣ, Θεσ/νίκη, 1976 - STUDIO I, Αθήνα, 1972 - ΩΡΑ, Αθήνα, 1974 - ΠΑΝΣΕΛΗΝΟΣ, Θεσ/νίκη, 1976 - ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ, Αθήνα, 1976 - ΠΑΝΣΕΛΗΝΟΣ, Θεσ/νίκη, 1978 - ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΑΘΗΝΩΝ (Αναδρομική), 1978 - ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ, Αθήνα, 1979 - ΩΡΑ, Αθήνα, 1982 - ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ, Αθήνα, 1984 - ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ, Αθήνα, 1987 - ΓΑΛΛΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ (Αναδρομική), 1990 - Αιθουσα Τέχνης ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ, Θεσ/νίκη, 1993 - ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ, Αθήνα, 1994 - ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ, Αθήνα, 1997 - ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ, Αθήνα, 2001 - TERRACOTTA, Αθήνα, 2001 - ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ, Αθήνα, 2004 - Τ.Ν.Τ., Θεσ/νίκη, 2004 - ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ, Οι μαύρες ζωγραφιές, Αθήνα, 2006, ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ, Αθήνα 2011 (Νίκος Χουλιαράς. Τα πίσω δωμάτια του νου).
ΟΛΑ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΝΚΟΥ ΧΟΥΛΙΑΡΑ ΑΠΟ ΤΙς ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΝΕΦΕΛΗ
Ζωή, την άλλη φορά [μυθιστόρημα]
1985, σελ. 410
Σαράντα Σχέδια [άλμπουμ]
1985, σελ. 88
Ο Λούσιας [μυθιστόρημα]
1987, σελ. 212, ISBN: 960-211-475-4
Το άλλο μισό [δεκαέξι ιστορίες ελεγχόμενου πάθους σαν παραμύθια]
1987, σελ. 138, ISBN: 960-211-555-6
Το μπακακόκ [διηγήματα]
1988, σελ. 163, ISBN: 960-211-443-6
Ο χρόνος είναι πάντα με το μέρος του [μυθιστόρημα]
1989, σελ. 85
Μια ιστορία του μακρύ χειμώνα [νουβέλα]
1990, σελ. 97
Η μέσα βροχή [δεκαέξι ιστορίες της αθέατης πλευράς]
1991, σελ. 190
Οι λεπτομέρειες του μαύρου [άλμπουμ]
1993, σελ. 85
Οι ζωγραφιές του νυχτερινού χάρτη [άλμπουμ]
1994, σελ. 170, ISBN: 960-211-186-0
Στο σπίτι του εχθρού μου [μυθιστόρημα]
1995, σελ. 230, ISBN: 960-211-228-X
Οι κατοικήσιμοι τόποι της ζωγραφικής [άλμπουμ]
1997, σελ. 100, ISBN: 960-211-348-0
Μια μέρα πριν δυο μέρες μετά [διηγήματα]
1998, σελ. 197, ISBN: 960-211-383-9
Εικόνες στο ύψος της ζωής [ποιήματα και εικόνες]
2000, σελ. 105, ISBN: 960-211-526-2
Το εργαστήριο του ύπνου [διηγήματα]
2002, σελ. 278, ISBN: 960-211-607-2
Ζωγραφική 1996-2003 [άλμπουμ]
2003, σελ. 128, ISBN: 960-211-698-6
Νερό στο πρόσωπο [διηγήματα]
2005, σελ. 176, ISBN: 960-211-775-3
Οι μαύρες ζωγραφιές 2004-2006 [άλμπουμ]
2006, σελ. 120, ISBN: 960-211-813-Χ
*Η κηδεία του Νίκου Χουλιαρά θα γίνει την Τετάρτη 22 Ιουλίου, στις 16:00, στο 1ο Νεκροταφείο.
The Books' Journal, με πληροφορίες από το δελτίο Τύπου των εκδ. Νεφέλη
