Κώστας Θ. Καλφόπουλος
Δημοσιογράφος και συγγραφέας. Βιβλία του: Στην εποχή της περιπλάνησης (2000), Tilt! Δοκίμιο για το φλίππερ (2005), Far from the RAF. 30 χρόνια από το «γερμανικό φθινόπωρο»(2007), Καφέ Λούκατς. Budapest Noir (2008), Ένα παράξενο καλοκαίρι (2011), Καρέ-καρέ και άλλα διηγήματα (2013), Φλίππερ (2016). Μόλις κυκλοφόρησαν τα βιβλία του, Όταν έρθει η μέρα που ξέρεις (με τον Άγη Πετάλα) και Ένα φέρετρο για τη Σόφια (με τον Ανδρέα Αποστολίδη), Multiball (επιμ.).
΄Λίγο πριν ο συνεργάτης μας Κώστας Θ. Καλφόπουλος εισαχθεί στην κλινική όπου άφησε την τελευταία πνοή παρέδωσε κανονικά τη συνεργασία του για την έντυπη έκδοση του Books' Journal. Μια συνέντευξη με τους κοινωνιολόγους Σπύρο Γάγγα και τη Γεωργία Λαγουμιτζή, που πριν από λίγο καιρό εξέδωσαν στα αγγλικά ένα βιβλίο τους με θέμα την κοινωνιολογία στην Ελλάδα. Για το βιβλίο και τη συνέντευξη είχαμε μιλήσει πολύ εκτεταμένα, ο Κώστας επέμενε ότι πρέπει να στηριχτεί κάθε προσπάθεια που ενηλικιώνει την ελληνική κοινωνιολογία, απαλλάσσοντάς τη από τα στερεότυπα και τις ευκολίες με την οποία τη διδαχτήκαμε και αργότερα τη συζητήσαμε. Όταν οριστικοποιήθηκε το κείμενο, πριν τυπωθεί στο τεύχος 143, δεν φανταζόμασταν ότι είναι η τελευταία συνεργασία μας. Η ειρωνεία είναι ότι ο Κώστας επέμεινε να αφιερώσει το κομμάτι σε έναν παλιό φίλο, τον Μιχάλη Αστρινάκη, αναπληρωτή καθηγητή κοινωνιολογίας στο τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών και ιδρυτικό μέλος του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών "Βιοηθική" του Πανεπιστημίου Κρήτης, που έχει πεθάνει από το 2011 - η δουλειά του για τις νεανικές υποκουλτούρες πάντα χρησιμοποιούνταν συστηματικά από τον Καλφόπουλο. Ήταν κάτι σαν προαίσθημα;
Αναδημοσιεύουμε παρακάτω την τελευταία συνεργασία με το Books' Journal του Κώστα Θ. Καλφόπουλου. [Ηλ. Καν.]
George Simenon, Πεντιγκρή, Μυθιστορηματική αφήγηση των νεανικών χρόνων, μετάφραση από τα γαλλικά: Αργυρώ Μακάρωφ, Άγρα, Αθήνα 2017, 680 σελ.
Βέλγος την καταγωγή, όπως ο Ερζέ, ο Έντυ Μερκξ ή ο Ζακ Μπρελ, ο Ζωρζ Ζοζέφ Κριστιάν Σιμενόν (1903-1989) θα πολιτογραφηθεί σύντομα Παριζιάνος για να κατακτήσει στη συνέχεια την παγκόσμια αγορά του βιβλίου και να καταλήξει πολίτης του κόσμου, έχοντας αρχική αφετηρία του τη γενέτειρα Λιέγη. Για τη ζωή και το έργο του έχουν γραφτεί πολλά βιβλία, σχεδόν ισάριθμα με τα έργα του συγγραφέα. Κάποια ερωτήματα αναζητούν πάντως ακόμα τις απαντήσεις τους. Tεύχος 88, Ιούνιος 2018
Ρhilip Kerr, Greeks bearing gifts, Quercus, London 2018, 496 σελ. (στα ελληνικά θα κυκλοφορήσει προσεχώς από τον Κέδρο)
Είναι άβολο και ταυτόχρονα άχαρο να διαβάζει κανείς το τελευταίο (;) βιβλίο ενός συγγραφέα, που κυκλοφόρησε λίγες μέρες μετά το θάνατό του, κι ακόμα πιο άχαρο να (πρέπει να) γράψει γι’ αυτό. Αυτό συμβαίνει στην περίπτωση του Φίλιπ Κερρ (1956-2018) και του μυθιστορήματος Greeks bearing gifts, που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς μεγάλο μέρος της υπόθεσης εκτυλίσσεται στην Αθήνα του 1950 και σχετίζεται με την «υπόθεση Μαξ Μέρτεν», η οποία απασχόλησε για αρκετό διάστημα τον Τύπο στην Ελλάδα, αφ’ ενός λόγω της εμπλοκής του γερμανού αξιωματικού στις εκκαθαρίσεις των εβραίων της Θεσσαλονίκης, αφ’ ετέρου λόγω του μύθου γύρω από την τύχη της εβραϊκής περιουσίας, ένα μοτίβο που το εντοπίζουμε και σε κάποια μυθιστορήματα του Γιάννη Μαρή. Τεύχος 88, Ιούνιος 2018
Βασίλης Βασιλικός, Γλαύκος Θρασάκης, Τόπος, Αθήνα 2017 (4η έκδοση), 557 σελ.
4 συν 1 σχόλια για την επανέκδοση ενός παραγνωρισμένου πλην σημαντικού βιβλίου του Βασίλη Βασιλικού, του Γλαύκου Θρασάκη – που πρωτοκυκλοφόρησε το 1976. Ο Μαρωνίτης το συγκατέλεγε στα κείμενα που σηματοδοτούσαν την «ποιητική και πολιτική ηθική» της εποχής. Τεύχος 85, Μάρτιος 2018
Peter Handke, H αγωνία του τερματοφύλακα πριν από το πέναλτι, μετάφραση - εισαγωγή: Αλέξανδρος Ίσαρης, επίμετρο: συζήτηση του E. Filippini με τον Peter Handke, Gutenberg, Aθήνα 2017, 184 σελ.
Την ιστορία της λογοτεχνίας δεν τη γράφουν μόνο οι μεγάλοι συγγραφείς με ένα opus magnum, αλλά και με κάποια έργα, θεωρούμενα από τον λογοτεχνικό κανόνα ως «ελάσσονα». Εξ ίσου την γράφουν όμως και με τίτλους που μένουν χαραγμένοι στον «σκληρό δίσκο» της αναγνωστικής μνήμης, όπως Η μοναξιά του δρομέα των μεγάλων αποστάσεων, του Άλαν Σίλιτόου (επίσης σημαντική και η κινηματογραφική μεταφορά του από τον Τόνυ Ρίτσαρντσον, με τον εξαίρετο Τομ Κώρτνυ), Ο άνθρωπος που έβλεπε τα τραίνα να περνούν, του Ζωρζ Σιμενόν, και, βέβαια, η Αγωνία του τερματοφύλακα πριν από το πέναλτι, του Πέτερ Χάντκε, παράλληλα με την ομότιτλη ταινία του Βιμ Βέντερς. Με αφορμή την αναθεωρημένη μετάφραση του Αλέξανδρου Ίσαρη, που υπογράφει την εισαγωγή στο έργο, και την εμπλουτισμένη επανέκδοση του έργου στα ελληνικά, προτείνεται μία ανάγνωση του έργου πέρα από τα φιλολογικά στερεότυπα. (Τεύχος 83, Δεκέ,μβριος 2017)
Βασίλης Βαμβακάς, Αγγελική Γαζή (επιμέλεια, συντονισμός, θεώρηση), Οι αμερικανικές σειρές στην ελληνική τηλεόραση. Δημοφιλής κουλτούρα και ψυχοκοινωνική δυναμική, Παπαζήση, Αθήνα 2017, 622 σελ.
Μια πρώτη συλλογική απόπειρα να αναγνωσθεί μακριά από τα μεταπολιτευτικά αντιαμερικανικά στερεότυπα η παρουσία αμερικανικών σειρών στην ελληνική τηλεόραση. Οι αριστερές δεισιδαιμονίες περί ιμπεριαλιστικής εισβολής και οι εξαπλουστεύσεις της «σχολής Ραφαηλίδη» περί «αποχαυνωτικού τηλεοπτικού προγράμματος», αποδείχτηκαν το θλιβερό σκιάχτρο μιας παρωχημένης ιδεολογίας, που καθήλωσε επί έτη την ελληνική κοινωνία σε μια ρηχή πρόσληψη της τηλεοπτικής πραγματικότητας (και όχι μόνο), παραγνωρίζοντας σημαντικές πτυχές ενός ευρύτερου φαινόμενου, της δυναμικής της πολιτισμικής μεταφοράς (cultural transfer) μέσω των τηλεοπτικών δεκτών, αφήνοντας (σκόπιμα;) ανεκπαίδευτο το εγχώριο τηλεοπτικό κοινό. Tεύχος 82, Noέμβριος 2017
Κώστας Θ. Καλφόπουλος (επιμ.), 18 κείμενα για τον Γιάννη Μαρή. Ο άνθρωπος, το έργο, η εποχή, Πατάκη, Αθήνα 2016, 200 σελ.
«Άμα τη εμφανίσει του», ο Γιάννης Μαρής επιφέρει μία διπλή τομή στη μεταπολεμική νεοελληνική λογοτεχνία, καθώς ανανεώνει και εμπλουτίζει, θεματικά και υφολογικά, το λαϊκό μυθιστόρημα, αλλά κυρίως την ηθογραφία της εποχής. Στην ουσία εκσυγχρονίζει αμφότερα τα είδη, και ταυτόχρονα εγγράφει και νομιμοποιεί πρώτος αυτός το «αστυνομικό» ως αυτόνομο και ισότιμο είδος (genre) στη νεοελληνική λογοτεχνία.
Ιάσονας Χανδρινός, Πόλεις σε πόλεμο 1939-1945. Ευρωπαϊκά αστικά κέντρα υπό γερμανική κατοχή, πρόλογος: Hagen Fleischer, O μωβ σκίουρος, Αθήνα 2018, 567 σελ.
Ο ιστορικός Ιάσονας Χανδρινός «ξεναγεί» τους αναγνώστες του στις πόλεις της Ευρώπης στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής: ένα «άβολο» οδοιπορικό στη μνήμη και την ιστορία όταν επικράτησε η «Αυτοκρατορία του Κακού» κι ένα βιβλίο που ξεχωρίζει στη σχετική βιβλιογραφία. Τεύχος 141
στον Βασίλη Βασιλικό
Μπορεί με τα υψηλά στάνταρ της Φρανκφούρτης, η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης να μην είναι ακριβώς salon des livres, είναι όμως αναμφισβήτητα Salonique des Livres. Οι εντυπώσεις ενός «ξένου» από την πόλη και την Έκθεση Βιβλίου: ένας αστυνομικός συγγραφέας από τη Μασσαλία, που ξέρει τον Γύρο της Γαλλίας καλύτερα από την τσέπη του, ένας καθηγητής Αρχιτεκτονικής που συνηγορεί σταθερά υπέρ της Παραλογοτεχνίας και μια διαδρομή από την Εγνατία μέχρι την Αλεξάνδρου Σβώλου.
Η Αθήνα και η Μεγάλη Ιδέα. 1896-1922, ιστορικό ντοκιμαντέρ παραγωγής 2022, σε σκηνοθεσία Μαρίας Ηλιού. Ιστορικός σύμβουλος: Αλέξανδρος Κιτροέφ, μουσική: Νίκος Πλατύραχος, διεύθυνση φωτογραφίας: Buddy Squires, παραγωγή: Πρωτέας & Proteus NY Inc. Προβλήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη (Κουμπάρη 1, Κολωνάκι) ώς τα μέσα Απριλίου, με παράλληλη Έκθεση στους ίδιους χώρους.
Μαρία Ηλιού, Μια φιλία στη Σμύρνη. Μυθιστόρημα, Μίνωας, Αθήνα 2022, 536 σελ.
Το ντοκιμαντέρ της Μαρίας Ηλιού, μαζί με το μυθιστόρημά της, τέμνουν μια σημαντική ιστορική περίοδο, εθνικής έξαρσης και τραγωδίας: μια συνομιλία με τη γνωστή σκηνοθέτρια και συγγραφέα. (Τεύχος 140)