Αλέξιος Αρβανίτης
Διδάκτωρ κοινωνικής ψυχολογίας. Διδάσκει στο τμήμα ψυχολογίας του Οικονομικού Κολλεγίου Αθηνών (BCA), στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα κατάρτισης στις διαπραγματεύσεις του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και στο τμήμα ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης
Η συνεχής διαβεβαίωση εκ μέρους του πρωθυπουργού ότι είμαστε κοντά σε συμφωνία μικρή αξιοπιστία έχει, καθώς έχει συστηματικά διαψευστεί. Απέναντι σε μία Ευρώπη που χαμογελά με τις ανακολουθίες του και αμφισβητεί ότι λέει την αλήθεια στον ελληνικό λαό, ο Αλέξης Τσίπρας συνεχίζει αδιάλειπτα να δηλώνει αισιόδοξος για την προοπτική συμφωνίας. Γιατί άραγε;
Ένα αυτοοργανωμένο κοινωνικό σύνολο παρέχει ισχυρά ψυχολογικά στηρίγματα στα μέλη του. Δημιουργεί μία αίσθηση αυτονομίας, ακόμη και ψυχικής ανάτασης, και κάνει τα μέλη του πιο χαρούμενα, πιο παραγωγικά, πιο δημιουργικά. Είναι άραγε η σημερινή ΕΡΤ ένα τέτοιο παράδειγμα πετυχημένης αυτοοργάνωσης;
Δεν είναι σπάνια η άποψη ότι η συμφωνία έχει κλείσει προ πολλού και ότι η κυβέρνηση έχει στήσει ένα επικοινωνιακό παιχνίδι για να μπορέσει να επιβάλλει τα δημοσιονομικά μέτρα που περιλαμβάνει. Δεν μπορώ να καταλάβω από πού προκύπτει αυτή η άποψη ή γιατί αυτοί που την υποστηρίζουν δεν είναι ευάλωτοι σε αυτό το καλοστημένο παιχνίδι.
Ο μύθος του νυν πρωθυπουργού ως δεινού διαπραγματευτή αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα ανέκδοτα της μεταπολίτευσης. Ο Αλέξης Τσίπρας κέρδισε τις εκλογές με την απόλυτη σιγουριά ότι οι εταίροι μας θα συμφωνήσουν με τις θέσεις του και ότι θα πετύχει μεγάλη διαγραφή του χρέους. Τώρα πλέον αναρωτιέται γιατί οι εταίροι δεν συμφωνούν, μιλά για εξαπάτηση, προβληματίζεται για τις σκοπιμότητές τους, ελπίζει ότι θα συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις του. Που πήγε η σιγουριά του; Κάθε άλλο παρά ως ικανός διαπραγματευτής εμφανίζεται.
Ο Γιάννης Πανούσης είναι καθηγητής εγκληματολογίας και έκανε μία απλή παρατήρηση ως επιστήμονας, αναφερόμενος στον πατέρα της Άννυ: «πολύ γρήγορα θα έχουμε τον θάνατο και του δράστη». Έστω ότι η πρόβλεψή του ήταν όντως επιστημονική, ότι δηλαδή ήταν βασισμένη σε επιστημονική έρευνα και σε εμπειρικά δεδομένα. Μπορεί, επειδή παρέμεινε κύρια στη διαπίστωση, να υποστηριχθεί ότι πρόκειται για μία αμιγώς επιστημονική πρόβλεψη, χωρίς καμία συνακόλουθη αξιολογική κρίση;
Μπορεί τελικά σε επίπεδο ουσίας να πετύχουμε λίγα, αλλά οι συμβολισμοί έχουν ίσως μεγαλύτερη σημασία. Τα μεγάλα ΟΧΙ θα τροφοδοτήσουν την εσωτερική εθνικιστική κατανάλωση και το αυξανόμενο κλίμα ευρωσκεπτικισμού. Τα μεγάλα ΝΑΙ θα ενδυναμώσουν την Ευρώπη και θα πάνε τη χώρα μας μπροστά.
Η ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ αποτελεί για κάποιους ολέθρια απόφαση της πολιτικής ηγεσίας. Είναι όμως φυσική συνέπεια της πορείας των ευρωπαϊκών χωρών προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση η οποία, πέρα από οικονομικές συνέργειες, παρέχει όραμα, κατεύθυνση, ελπίδα. Παρά τις σημερινές αντιξοότητες για την Ελλάδα, η πορεία αυτή πρέπει να συνεχιστεί.
Τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ παρελαύνουν στα μέσα ενημέρωσης με περισσή αυτοπεποίθηση για την επερχόμενη διαπραγμάτευση με τους Ευρωπαίους εταίρους μας. Όταν έρχεται η ώρα της δύσκολης δημοσιογραφικής ερώτησης για το πλάνο σε περίπτωση αποτυχίας των διαπραγματεύσεων, τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ διαβεβαιώνουν τους παρευρισκόμενους και τον ελληνικό λαό ότι δεν υπάρχει περίπτωση οι Ευρωπαίοι να πουν όχι στις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ.
Τα σοκαριστικά γεγονότα στη Γαλλία παράγουν συζητήσεις για τις πιθανές λύσεις για την τρομοκρατία. Ως λύσεις προβάλλονται, για παράδειγμα, ο περιορισμός των μεταναστών, η επιβολή κανόνων στον τύπο, η καταπολέμηση του θρησκευτικού φανατισμού, η αντιμετώπιση της ανεργίας και της φτώχειας, η βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης, η αλλαγή στην επεκτατική πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, η υπεράσπιση του δυτικού τρόπου ζωής, ο περιορισμός της ροής χρήματος στους τρομοκράτες. Η λύση όμως δεν μπορεί να βρεθεί δίχως προηγούμενο εντοπισμό του αιτίου του φαινομένου που μας απασχολεί. Αν μπορούσαμε να βρούμε το αίτιο της τρομοκρατίας, θα μπορούσαμε να τη χτυπήσουμε στη ρίζα της, με τη βοήθεια της επιστήμης. Η βασική αποστολή της επιστήμης είναι, άλλωστε, να αναδείξει τα αίτια των φαινομένων. Μπορούν η ψυχολογία, η κοινωνιολογία, οι πολιτικές επιστήμες να αποκαλύψουν τα αίτια της τρομοκρατίας και να μας υποδείξουν λύσεις; Η αποστολή τους είναι εξαιρετικά δύσκολη.
Παραδοσιακά, το πολιτικό σύστημα απογοητεύει το λαό. Από λόγια και «θα» ο λαός έχει χορτάσει, πεινάει όμως ακόμη για αποτελέσματα και έργα. Στην παρούσα προεκλογική συγκυρία έχουμε το εξής παράδοξο: στις εξαγγελίες του ΣΥΡΙΖΑ, ο λαός όχι μόνο αμφισβητεί την πιθανότητα να υλοποιηθούν οι υποσχέσεις του, αλλά υπάρχουν πολλά στοιχεία των υποσχέσεων που ελπίζει να μην πραγματοποιηθούν.