O Τέος και ο Σταύρος είναι η τελευταία ταινία του Σταύρου Καπλανίδη, που ολοκληρώθηκε λίγες μέρες πριν ο σκηνοθέτης πεθάνει, τον Νοέμβριο του 2019. Η ταινία προβάλλεται σήμερα, 25 Ιουνίου 2021, ώρα 9.30 μ.μ. στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο αφιερώματος στον σκηνοθέτη από το 23ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

Τάκης Θεοδωρόπουλος, Τα πρώτα διακόσια χρόνια είναι δύσκολα. Δυο αιώνες νευρικής κρίσης, Μεταίχμιο, Αθήνα 2020, 166 σελ.

Η ιστορική αφήγηση του Παπαρρηγόπουλου οργάνωσε τη συλλογική αυτογνωσία του νέου ελληνισμού, υποστηρίζει ο Τάκης Θεοδωρόπουλος, στη συνέντευξη που ακολουθεί. Και προτείνει να διαβάσουμε τη σύγχρονη ταυτότητά μας μέσω της αφήγησης του ιστορικού, μέσω της πεποίθησης για την αδιάλειπτη πολιτισμική συνέχεια του ελληνισμού από την αρχαιότητα έως σήμερα. Σε αυτή την αφήγηση έχουν θέση οι ήρωες των ομηρικών επών, ο Πλάτων και ο Αριστοφάνης, αλλά και όσοι βρήκαν έτοιμη την ελληνική γλώσσα για να εκφράσουν τα θέματα που απασχόλησαν τον νεότερο ελληνισμό, ο Σολωμός κι ο Κάλβος, ο Ροΐδης, ο Βιζυηνός και ο Παπαδιαμάτης, ο Τσίρκας, ο Αλεξάνδρου κι ο Βαλτινός. Σ’ αυτούς είναι η ταυτότητά μας, αλλά και στην Ευρώπη: καθότι είμαστε Έλληνες Ευρωπαίοι, δεν είμαστε έθνος ανάδελφον. Συνέντευξη στον Ηλία Κανέλλη, αναδημοσίευση από το τεύχος 115, Ιανουάριος 2021.

Χ.Α. Χωμενίδης, Ο Βασιλιάς Της. Μυθιστόρημα, Πατάκη, Αθήνα 2000, 413 σελ.

Εγραψε με το χέρι μόνο το πρώτο του βιβλίο. Οταν έστειλε το χειρόγραφό του στη Μάνια Καραϊτίδου της Εστίας δεν γνώριζε κανέναν από το χώρο. Τα πρώτα διαβάσματά του ήταν Ιούλιος Βερν και βιβλία από τη βιβλιοθήκη του πατέρα του, που πέθανε νωρίς. Αν δεν γινόταν συγγραφέας πιθανόν να έμενε στο δικηγορικό γραφείο όπου δούλευε, όχι με ιδιαίτερη ζέση. Θεωρεί τη γενιά του ευτυχή διότι δεν τη βάρυνε κάποιο ιστορικό πένθος – ούτε πόλεμος ούτε διχασμός ούτε ακραία φτώχεια. Ο τόπος και η γλώσσα, η Ελλάδα, τον θέλγουν. Τη δεκαετία της χρεοκοπίας φοβήθηκε το διχασμό, την πολιτική βία, την πιθανότητα η χώρα να βρεθεί εκτός Ευρώπης. Έζησε ένα αβάσταχτο προσωπικό δράμα, που με πολύ πόνο και αγωνία αποφάσισε ότι δεν θα τον καταβάλει, δεν θα τον αφήσει να βουλιάξει... Από τι υλικά είναι φτιαγμένος ένας συγγραφέας όπως ο Χρήστος Χωμενίδης; Συνέντευξη στον Ηλία Κανέλλη.

Στο τεύχος 111 του Books’ Journal που κυκλοφορεί δημοσιεύεται μια πολύ μεγάλη σε έκταση συνέντευξη με τον συγγραφέα Χρήστο Χωμενίδη, με την ευκαιρία της κυκλοφορίας του μυθιστορήματός του, Ο Βασιλιάς Της. Από τη συνέντευξη αυτή, ανθολογούμε επτά ερωτήσεις του Ηλία Κανέλλη και τις ισάριθμες απαντήσεις του συγγραφέα. Το τεύχος, όπου περιλαμβάνεται ολόκληρη η συνέντευξη, θα βρίσκεται στα βιβλιοπωλεία και στα περίπτερα έως τις 10 Σεπτεμβρίου.

Η Ελλάδα, από τα τέλη του 18ου αιώνα κι ύστερα, είναι μέρος της Δύσης. Μέρος της ευρωπαϊκής κανονικότητας, κινήθηκε ουσιαστικά με αυτό που λέμε στην κοινωνιολογία catch up στρατηγική. Έγινε δηλαδή εθνική προσπάθεια και στόχος «να πλησιάσουμε αυτούς που προπορεύονται» ή, με τους όρους της εποχής εκείνης, να πλησιάσουμε τα πολιτισμένα έθνη. Συμφωνώ με όσους υποστηρίζουν ότι, στην πραγματικότητα, η «Ανατολή» δεν έχει υπάρξει ποτέ ως πραγματική επιλογή για την ελληνική κοινωνία – και ακόμα λιγότερο για τις πολιτικές ηγεσίες. Το λέω αυτό με τη διευκρίνιση ότι ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος δεν ήταν μια σύγκρουση μεταξύ Δύσης και Ανατολής. Η Σοβιετική Ένωση δεν ήταν μέρος της «ασιατικής» Ανατολής ούτε ο κομμουνισμός ήταν μέρος κάποιας Ανατολής. Αντιθέτως, και οι δύο ήταν μέρος της δυτικής νεωτερικότητας. Αυτό είναι κεκτημένο νομίζω, δεν χρειάζεται να επιμείνουμε σε αυτό. Επανέρχομαι λοιπόν: δεν έχω καταλάβει, ούτε μπορώ να δω τι θα μπορούσε να σημαίνει η «Ανατολή» ως εθνική, ως στρατηγική επιλογή... Ο καθηγητής Γιάννης Βούλγαρης συζητά για τη θέση της Ελλάδας, για την εθνική ταυτότητα, για ον μοντερνισμό που μας διαμόρφωσε. Συνέντευξη στον Ηλία Κανέλλη, αναδημοσίευση από το Books' Journal τεύχος 102, Οκτώβριος 2019.

Αλέξης Πολίτης, Η ρομαντική λογοτεχνία στο εθνικό κράτος (1830-1880). Ποίηση, πεζογραφία, θέατρο, πνευματική κίνηση, αναγνώστες, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2017, 456 σελ.

Η κριτική επιτροπή των κρατικών βραβείων 2018 απένειμε το Βραβείο Δοκιμίου-Κριτικής κατά πλειοψηφία στον Αλέξη Πολίτη για το έργο του Η ρομαντική λογοτεχνία στο εθνικό κράτος 1830-1880. Ποίηση, Πεζογραφία, Θέατρο, Πνευματική Κίνηση, Αναγνώστες (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης). Στο τεύχος 94 του Books’ Journal δημοσιεύτηκε αναλυτικό αφιέρωμα στον Αλέξη Πολίτη και στο συγκεκριμένο έργο του και, μεταξύ άλλων, η συνέντευξη στον Ηλία Κανέλλη που ακολουθεί.

Το σημείωμα του εκδότη του Books' Journal για το εκατοστό τεύχος του περιοδικού, που κτκλοφορεί. 

Αρκάς, Ο Κόκκορας, Γράμματα, Αθήνα 2002, 220 σελ.  

Αρκάς, ShowBusiness. Πάμε πρόβα, Αθήνα 1991, 76 σελ.

Αρκάς, ShowBusiness. Έλα στο καμαρίνι μου, Αθήνα 1991, 76 σελ.

Αρκάς, Ο ισοβίτης, Γράμματα, Αθήνα 2004, 169 σελ.

Αρκάς, Χαμηλές πτήσεις, Γράμματα, Αθήνα 2006, 423 σελ.

Ποιο είναι αυτό το παιδί που θα γινόταν πρωθυπουργός; Όποιος γνωρίζει σε βάθος τη δουλειά του Αρκά, ξέρει ότι δεν διαφέρει σε τίποτα από τη θεώρηση του κόσμου που έχει το Γουρούνι στον Κόκκορα, η Θέκλα στις Show Business, o Μοντεχρήστος στον Ισοβίτη, ο μικρός σπουργίτης στις Χαμηλές πτήσεις. Οι ατάκες του πιτσιρίκου που όταν μεγαλώσει θα γίνει πρωθυπουργός βγαίνουν από την ίδια αφηγηματική συνταγή που έβγαιναν και οι ατάκες του Γουρουνιού στον Κόκκορα. Απέναντί του, κι αυτός έχει ηττημένους, ανήμπορους, παραδομένους – αλλά δεν τον νοιάζει επειδή αυτός έχει μάθει να κερδίζει τη ζωή με το έτσι θέλω, χωρίς προσόντα, χωρίς προσπάθεια, αποκλειστικά με το θράσος του. Αναδημοσίευση από το Books' Journal, τχ. 98, Μάιος 2019.

Απόστολος Δοξιάδης, Ερασιτέχνης Επαναστάτης. Προσωπική μυθιστορία, Ίκαρος, Αθήνα 2018, 1056 σελ.

Οικογενειακή σάγκα, και μυθιστόρημα ενηλικίωσης, και προσωπικό απομνημόνευμα, και ιστορικό χρονικό, και τολμηρή πολιτικοκοινωνική αποτίμηση μιας ιδιαίτερα κρίσιμης περιόδου της ελληνικής Ιστορίας. Ένα απομυθοποιητικό κείμενο που αναμετράται με τη γοητεία που άσκησε τα χρόνια της Χούντας στις ζωές πολλών (και του συγγραφέα) η Αριστερά, για τις δυσκολίες της πολιτικής στράτευσης, για τους ζωτικούς μύθους όσων συμμετείχαν στην πανσπερμία των οργανώσεων, για την αδυναμία της οργανωμένης δράσης μπροστά στο σύστημα επιτήρησης της δικτατορίας. Για στόχους που χάθηκαν και για παρέες που κερδήθηκαν.

Ο Ισίδωρος Ντογιάκος, που χθες έγινε στόχος τρομοκρατών, δεν είναι τυχαία περίπτωση. Προσωπικώς, μου αρκεί ότι ήταν ο δικαστής που παρέπεμψε τη Χρυσή Αυγή. Οταν εξελέγη, πριν λίγους μήνες, αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου, ψηφίστηκε από τους 13 στους 15 αρεοπαγίτες του δεκαπενταμελούς ανωτάτου δικαστικού συμβουλίου που τον έκρινε. Στο συμβούλιο συμμετείχαν ο πρόεδρος του Αρείου Πάγου Βασίλειος Πέππας και η εισαγγελέας Ξένια Δημητρίου, που φέρονται να είναι οι καταψηφίσαντες.